Ông Zelensky cùng dàn lãnh đạo châu Âu tới Mỹ họp với ông Trump hôm nay

Chuyến đi diễn ra chỉ ít ngày sau khi Tổng thống Donald Trump có cuộc gặp thượng đỉnh với Tổng thống Nga Vladimir Putin ở Alaska - cuộc gặp lần đầu tiên kể từ khi xung đột Ukraina bùng phát năm 2022.

Ông Zelensky đối diện “thế tiến thoái lưỡng nan”

Bloomberg nhận định ông Zelensky rơi vào tình thế "tiến thoái lưỡng nan": Hoặc chấp nhận một thỏa thuận hòa bình với những nhượng bộ lãnh thổ, hoặc liều lĩnh đối mặt với cơn giận dữ của ông Trump nếu từ chối. Các chuyên gia cho rằng sau hội nghị Alaska, cánh cửa "mặc cả" của Kiev đã thu hẹp đáng kể.

Nỗi lo còn lớn hơn khi nhiều quan chức Ukraina sợ lặp lại “cú sốc Nhà Trắng” tháng 2 vừa qua, khi ông Zelensky bị ông Trump và Phó Tổng thống JD Vance ép mạnh mẽ về hướng đi của chiến sự. Theo chuyên gia Nikolay Beleskov của Viện Nghiên cứu chiến lược quốc gia Ukraina, Washington hiện xem việc “Ukraina phải nhượng bộ đáng kể cho hòa bình” là điều không tránh khỏi.

Châu Âu nhập cuộc

Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen xác nhận bà cùng một số lãnh đạo Tây Âu sẽ tháp tùng ông Zelensky tới Washington.

Trước đó, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Thủ tướng Anh Keir Starmer chủ trì họp trực tuyến với hơn 30 quốc gia thuộc “Liên minh sẵn sàng” - lực lượng dự kiến triển khai binh sĩ tới Ukraina sau khi ngừng bắn, nhằm đảm bảo an ninh bầu trời và vùng biển.

Ông Macron nhấn mạnh: “Không thể có bất kỳ thảo luận nào về Ukraina mà lại thiếu tiếng nói của chính người Ukraina”. Ông khẳng định quân đội Kiev phải là “trụ cột đầu tiên” của nền phòng thủ, nhưng cũng nhắc rằng châu Âu sẽ gây sức ép để Mỹ làm rõ “giới hạn cam kết an ninh” trước Nga.

Tín hiệu mới từ Washington

Giới chức Mỹ hé lộ một bước đột phá trong hội nghị Alaska: Nga đồng ý với đề xuất bảo đảm an ninh cho Ukraina gần giống Điều 5 của NATO - coi tấn công vào một nước là tấn công vào tất cả. Đổi lại, Mátxcơva cam kết ràng buộc pháp lý sẽ không mở rộng lãnh thổ sau khi hòa ước ký kết.

Đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff gọi đây là thỏa thuận “mang tính bước ngoặt”, bởi nó vừa tránh được bế tắc trong hồ sơ gia nhập NATO của Ukraina, vừa đem lại “lá chắn tập thể” mà Kiev khao khát.

Tuy nhiên, các nhà quan sát cảnh báo “ngừng bắn chưa phải là hòa bình”. Cựu Đại sứ Mỹ tại Saudi Arabia Chas Freeman nhận định xung đột có thể bùng phát lại bất cứ lúc nào nếu thiếu một cấu trúc an ninh dài hạn, đồng thời gợi ý mô hình trung lập kiểu Áo năm 1955 có thể là giải pháp cho Ukraina.

Washington - điểm hẹn quyết định?

Trong bối cảnh đó, Nhà Trắng đang tính tới khả năng tổ chức một cuộc gặp ba bên giữa ông Trump - Putin - Zelensky ngay trong tuần này.

Dù vậy, giới phân tích cho rằng kết quả phụ thuộc nhiều vào thái độ của ông Zelensky. Nếu ông từ chối bàn chuyện lãnh thổ, sự hỗ trợ của Mỹ có nguy cơ bị cắt giảm; nhưng nếu chấp nhận, ông sẽ đối diện làn sóng phản đối dữ dội từ phe dân tộc chủ nghĩa ở Kiev.

Từ Belarus, giới chức an ninh thậm chí tỏ ra hoài nghi phương Tây thực sự muốn dừng xung đột. Trong khi đó, đặc phái viên của ông Putin lên mạng xã hội cảnh báo “những bên hiếu chiến châu Âu” không nên cản đường hòa bình mà Nga và Mỹ đang manh nha thiết lập.