Kỳ vọng đạt được đột phá trong cuộc gặp thượng đỉnh Nga - Mỹ

Việc thỏa thuận được với ông Putin tiến hành cuộc gặp này giúp ông Trump bớt khó xử về đối nội và đối ngoại sau khi đã tuyên bố tối hậu thư về ngừng chiến ở Ukraina. Có thể thấy được ngay chủ ý của phía Nga là vừa kiên quyết bác bỏ tối hậu thư của ông Trump, nhưng lại vừa tìm cách tranh thủ và khích lệ ông Trump tiếp tục đầu tư trí lực và thời gian vào gây dựng vai trò cho nước Mỹ trong việc chấm dứt cuộc xung đột ở Ukraina. Tuy nhiên, cuộc gặp tới đây giữa ông Putin và ông Trump có đạt được kết quả cụ thể nào hay không lại là chuyện khác.

Có thể nhận thấy ông Trump thiết tha với cuộc gặp này hơn hẳn ông Putin. Điều này thật ra có nguyên do của nó. Ông Trump đã từng tuyên bố có thể chấm dứt cuộc xung đột Ukraina trong thời gian 24 giờ nếu tái đắc cử Tổng thống Mỹ. Sau khi trở lại cầm quyền ở nước Mỹ, ông Trump đã rất chủ động có những động thái ngoại giao mạnh bạo và bất ngờ để thực hiện quả quyết này nhưng rồi đều chưa thành công.

Lý do đơn giản là ông Trump có trong tay không nhiều con chủ bài sáng giá và đắc dụng như ông Putin. Cái khó đối với ông Trump là muốn thuyết phục được Nga chấp nhận đi vào giải pháp chính trị hòa bình cho cuộc xung đột ở Ukraina thì phải đáp ứng những điều kiện tiên quyết của Nga. Nhưng Ukraina và các đồng minh của Mỹ ở châu Âu lại kiên quyết phản đối những điều kiện tiên quyết này. Trong số những điều kiện tiên quyết ấy có yêu cầu của Nga về lãnh thổ của Ukraina mà Nga hiện đang quản lý và kiểm soát, có đòi hỏi của Nga về Ukraina không được gia nhập NATO và điều kiện Mỹ cùng đồng minh phải chấm dứt viện trợ quân sự cho Ukraina.

Tất cả những điều này dự kiến đều sẽ là những chủ đề nội dung nổi bật trên chương trình nghị sự của cuộc gặp tới đây giữa ông Trump và ông Putin ở Alaska. Nếu không được chấp nhận những điều kiện tiên quyết này, phía Nga chắc chắn sẽ không chấp nhận ngừng chiến. Nếu không có sự đảm bảo chắc chắn của phía Mỹ về đáp ứng những điều kiện tiên quyết kia thì có thể sẽ không có cuộc gặp giữa ông Putin với Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky và cũng sẽ khó có cuộc gặp ba bên giữa ông Putin, ông Trump và ông Zelensky. Chưa kể đến việc ông Zelensky đã công khai bác bỏ việc Ukraina chấp nhận chuyển nhượng lãnh thổ cho Nga.

Tuy nhiên, chỉ với việc tiến hành cuộc gặp nhau sắp tới ở Alaska, ông Trump và ông Putin đã đạt được mục tiêu ban đầu riêng của từng bên. Cho tới nay, hai nhà lãnh đạo này đã gặp nhau ở Helsinki (Phần Lan) năm 2018 và năm 2019 (bên lề hội nghị cấp cao của nhóm G20 ở Nhật Bản). Vì ông Trump không thể đàm phán thay Ukraina, EU và NATO nên mọi thỏa thuận đạt được giữa ông Trump và ông Putin chưa thể là giải pháp cho cuộc xung đột ở Ukraina. Nhưng thế giới vẫn đặt kỳ vọng lớn vào cuộc gặp lần thứ 3 sắp tới của ông Trump và ông Putin, kỳ vọng về bước tiến khai thông đột phá hướng tới giải pháp chính trị hòa bình cho cuộc xung đột ở Ukraina.