Lao động được đào tạo nghề chính quy dậm chân tại chỗ

Sự “dậm chân tại chỗ” của lao động được đào tạo nghề chính quy, đặc biệt là bậc trung cấp, cao đẳng có thể tạo thành khoảng trống kỹ năng.

Theo báo cáo Thực trạng và xu hướng của việc thực hiện chính sách bảo hiểm thất nghiệp gắn với công tác giải quyết việc làm do Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội mới ban hành, giai đoạn 2019-2024, trong khi các nhóm trình độ khác có sự biến động và dịch chuyển mạnh mẽ, tỉ trọng lao động ở hai bậc đào tạo cao đẳng và trung cấp gần như không thay đổi, chỉ dao động quanh mốc 6%.

Theo Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội, thị trường lao động Hà Nội giai đoạn 2019-2024, bên cạnh những xu hướng tích cực chủ đạo, dữ liệu về cơ cấu lao động theo trình độ chuyên môn kỹ thuật cũng chỉ ra một điểm nghẽn nghiêm trọng, có nguy cơ trở thành rào cản cho sự phát triển bền vững trong dài hạn.

Theo đó, thị trường ghi nhận sự “dậm chân tại chỗ” của khối đào tạo nghề chính quy, đặc biệt là ở hai bậc trung cấp và cao đẳng. Trong khi các nhóm trình độ khác có sự biến động và dịch chuyển mạnh mẽ, tỉ trọng lao động ở hai bậc đào tạo này lại gần như không thay đổi, chỉ dao động quanh mốc 6% trong suốt giai đoạn phân tích (2019-2024).

“Trong bối cảnh một thị trường lao động đang không ngừng mở rộng về quy mô và nâng cấp về chất lượng, sự ổn định này thực chất lại là một sự tụt hậu tương đối. Nó cho thấy hệ thống giáo dục nghề nghiệp chính quy chưa phát huy được vai trò của mình, chưa đủ sức hấp dẫn để thu hút người học và chưa mở rộng tương xứng với nhu cầu của một nền kinh tế đang trên đà hiện đại hóa”, Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội nhận định.

Suốt 5 năm, tỉ trọng lao động ở hai bậc đào tạo cao đẳng và trung cấp tại Hà Nội gần như không thay đổi, chỉ dao động quanh mốc 6%. Ảnh: Quỳnh Chi — Suốt 5 năm, tỉ trọng lao động ở hai bậc đào tạo cao đẳng và trung cấp tại Hà Nội gần như không thay đổi, chỉ dao động quanh mốc 6%. Ảnh: Quỳnh Chi

Sự trì trệ của khối đào tạo nghề chính quy đang tạo ra một “khoảng trống kỹ năng ở bậc trung” ngày càng lớn, dẫn đến nghịch lý “thừa thầy, thiếu thợ” đã được cảnh báo từ lâu. Nền kinh tế Thủ đô, đặc biệt là khu vực công nghiệp công nghệ cao và dịch vụ kỹ thuật cao, đang rất cần một lực lượng kỹ thuật viên, công nhân kỹ thuật lành nghề, được đào tạo bài bản ở bậc trung cấp và cao đẳng. Đây chính là lực lượng lao động nòng cốt, có khả năng trực tiếp vận hành, chuyển giao, bảo trì công nghệ và triển khai các quy trình sản xuất, kinh doanh phức tạp.

Tuy nhiên, thị trường lao động Hà Nội lại đang có xu hướng phân hóa về hai thái cực, một bên là lực lượng lao động có trình độ đại học trở lên ngày càng phình to, thiên về năng lực nghiên cứu và quản lý; một bên là lực lượng lao động có kinh nghiệm thực tế nhưng không qua trường lớp bài bản cũng đang tăng trưởng mạnh mẽ. “Khoảng trống” ở giữa, nơi lẽ ra phải là cầu nối vững chắc giữa tư duy và thực hành, lại đang không được lấp đầy tương xứng, tạo ra một điểm “thắt cổ chai” trong cơ cấu nguồn nhân lực.

Theo Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội, hệ quả của “khoảng trống kỹ năng” này có thể tác động tiêu cực đến năng lực cạnh tranh của nền kinh tế trong dài hạn, có thể làm giảm năng suất lao động khi các doanh nghiệp không tìm được đủ nhân sự kỹ thuật có trình độ phù hợp để tối ưu hóa công nghệ và quy trình.

Do đó, việc thực hiện một cuộc cải cách đột phá, toàn diện nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả và sức hấp dẫn của hệ thống giáo dục nghề nghiệp không chỉ là một giải pháp cho ngành giáo dục, mà còn là một yêu cầu chiến lược, mang tính sống còn đối với sự phát triển bền vững của thị trường lao động và nền kinh tế Thủ đô.

Nguồn:laodong.vn Copy link