Nên thưởng từ 5 - 7% để người lao động không rút BHXH một lần?

Chiều 18/10, Đoàn Đại biểu Quốc hội và Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) TP Hồ Chí Minh đã tiếp xúc cử tri công nhân lao động và chủ doanh nghiệp (DN) góp ý Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) sửa đổi.

Quang cảnh buổi tiếp xúc cử tri công nhân lao động và chủ doanh nghiệp góp ý Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi

Vì sao người lao động muốn rút BHXH một lần?

Chia sẻ tại chương trình, chị Ngô Thị Mỹ Kha, công nhân Công ty TNHH Lạc Tỷ (quận Bình Tân, TP Hồ Chí Minh) cho rằng người lao động rút BHXH một lần là do họ không có tích lũy. Theo chị Kha, không ai muốn rút một lần, ai cũng muốn nhận được lương hưu nhưng khi gặp sự cố ngoài ý muốn như: Con cái ốm đau, cha mẹ bị bệnh đột xuất, không có tiền để chăm lo… họ nghĩ ngay đến việc rút BHXH một lần.

Cũng theo chị Kha, hiện nay có nhiều quỹ tín dụng cho người lao động vay nhưng không có thu nhập ổn định, không có tiền để trả, họ không dám vay.

Trong khi đó, từ đầu năm đến nay, DN khó khăn, người lao động có nguy cơ mất việc làm. Tìm việc mới ở một DN khác rất khó đối với người từ 45 tuổi trở lên. Tại các DN dệt may, da giày, tìm được một người lao động từ 47 đến 55 tuổi rất hiếm. Mất việc khi tuổi đã lớn, không tìm được việc làm, người lao động càng muốn rút BHXH một lần.

"Rất nhiều người lao động đang làm việc tại công ty tôi được 18 năm, nếu nghỉ việc, họ được hưởng BHTN hằng tháng là 5 triệu đồng. Sau một năm, họ rút BHXH được 170 triệu đồng, một số tiền rất lớn đối với nhiều người lao động hiện nay. Với mức lương hiện tại, nếu nhận lương hưu, người lao động sẽ nhận được khoảng 4,6 triệu đồng/tháng.

Nếu họ nghỉ việc và tham gia lại thị trường lao động, 20 năm sau, khi về hưu, họ được hưởng khoảng 4 triệu đồng/tháng, chỉ thấp hơn mức lương hưu cũ là 600.000 đồng nhưng họ có 170 triệu đồng tiền "lãnh một cục".

Có thể nói, người lao động tham gia càng lâu càng thiệt thòi. Vì vậy, dù áp dụng phương án nào cũng có điểm bất lợi cho người lao động. Người lao động mong muốn được tự quyết ở lại hay rút BHXH một lần”, một công nhân bày tỏ quan điểm.

Các cử tri nêu quan điểm tại buổi tiếp xúc

Trong khi đó, bà Phạm Thị Hồng Yến, Chủ tịch Công đoàn Công ty TNHH Intel Products Việt Nam cho biết, hiện nay đang có tình trạng bất chấp việc tìm kiếm việc làm rất khó khăn nhưng nhiều người lao động vẫn muốn nghỉ việc để rút BHXH một lần trước khi Luật BHXH mới thông qua vào năm 2024.

Nếu điều đó xảy ra, người lao động không đi làm sẽ khó khăn cho DN, kể cả Công ty Intel. Việc này sẽ làm DN xáo trộn, càng khó khăn hơn. Đối với 2 phương án rút BHXH một lần, bà Yến chọn phương án 1. Cụ thể, theo phương án này, việc hưởng BHXH một lần sẽ áp dụng với hai nhóm người lao động khác nhau.

Nhóm 1: Đối với người lao động đã tham gia BHXH trước khi luật sửa đổi có hiệu lực, sau 12 tháng nghỉ việc và chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm, có nhu cầu thì được nhận một lần. Nhóm 2:

Đối với người lao động bắt đầu tham gia từ khi luật sửa đổi có hiệu lực trở đi (dự kiến 1/7/2025) không được nhận một lần (chỉ giải quyết hưởng BHXH một lần cho các trường hợp: Đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ năm đóng BHXH, ra nước ngoài định cư, bị bệnh nguy hiểm đến tính mạng).

Có nên thưởng từ 5 - 7% để “giữ chân” BHXH?

Bà Trần Thị Diệu Thúy, Chủ tịch Liên đoàn Lao động TP Hồ Chí Minh cho biết, trong thời gian tới các đơn vị trong tổ chức Công đoàn TP Hồ Chí Minh sẽ phối hợp cùng Trung tâm Tư vấn Pháp luật Liên đoàn Lao động TP mở các cuộc góp ý riêng cụ thể, chi tiết cho từng nhóm vấn đề. Các vấn đề vướng mắc, vướng các luật khác sẽ được nêu rõ ràng.

Tại các buổi góp ý, cán bộ Công đoàn sẽ nêu cụ thể những vấn đề bất cập khi thương lượng với người sử dụng lao động. Từ thực tiễn, nguyên tắc đóng và hưởng rõ nhất của BHXH, trách nhiệm của Công đoàn tuyên truyền, đấu tranh để người lao động đóng BHXH theo mức cao hơn, tức đóng theo thu nhập hoặc theo hợp đồng lao động.

Bà Trần Thị Diệu Thúy, Chủ tịch Liên đoàn Lao động TP Hồ Chí Minh phát biểu tại chương trình

Theo bà Trần Thị Diệu Thúy, mong muốn lớn nhất của người lao động hiện nay là lương hưu phải bằng mức sống tối thiểu. Hầu hết cán bộ Công đoàn đều đề nghị phương án 1 để người lao động được áp dụng theo luật cũ, những người mới tham gia vào thị trường lao động áp dụng theo luật mới. Những người chưa đóng đủ thời gian hưởng lương hưu sẽ được nhận mức trợ cấp hàng tháng.

"Để người lao động tham gia BHXH, trước tiên Luật BHXH nên có khoản thưởng từ 5 - 7% để tạo sức hấp dẫn cho người tham gia BHXH suốt quá trình lao động, không rút BHXH một lần nào. Song song đó, Nhà nước nên có các chính sách bảo trợ xã hội khác đi kèm dành cho người tham gia xuyên suốt quá trình cao hơn những người đã rút một lần.

Chúng ta nên học theo các nước phát triển, được tham gia BHXH, người lao động thật sự an tâm. Nếu làm được điều này, tự thân BHXH sẽ tạo được sức hấp dẫn", bà Diệu Thúy cho biết thêm.