Diễn biến nguy hiểm cho nỗ lực hòa bình ở Gaza

Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran xác nhận việc ông Haniyeh bị ám sát ở Tehran chỉ vài giờ sau khi thủ lĩnh Hamas tham dự lễ tuyên thệ nhậm chức của tân Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian. Theo truyền thông Iran, thủ lĩnh Hamas bị ám sát bằng tên lửa chính xác bắn trúng nơi ở của ông ở phía Bắc Tehran. Vụ tấn công xảy ra vào khoảng 2h sáng, giờ địa phương ngày 31.7.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Iran Nasser Kanaani cho biết, sẽ không để cái chết của thủ lĩnh Hamas Ismail Haniyeh uổng phí.
"Sự hy sinh của ông Haniyeh tại Tehran sẽ củng cố mối quan hệ sâu sắc và không thể phá vỡ giữa Tehran, người Palestine và lực lượng kháng chiến" - người phát ngôn nhấn mạnh. Thông tin Ismail Haniyeh bị ám sát được công bố chưa đầy 24 giờ sau khi Israel tuyên bố tiêu diệt chỉ huy lực lượng Hezbollah bị cáo buộc đứng sau cuộc tấn công gây chết người ở cao nguyên Golan do Israel chiếm đóng. Reuters nhận định, vụ ám sát thủ lĩnh Hamas làm giảm đi cơ hội đạt được thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza.

"Vụ ám sát của Israel với anh em Haniyeh là sự leo thang nghiêm trọng nhằm phá vỡ ý chí của Hamas" - Sami Abu Zuhri, quan chức cấp cao của Hamas chia sẻ với Reuters. Ông cho biết, Hamas sẽ tiếp tục con đường đang theo đuổi và "tin tưởng vào chiến thắng".

"Tất cả các thỏa thuận bình thường hóa mà các quốc gia Arab đã ký với Israel sẽ không chấm dứt được cuộc xung đột này" - ông Haniyeh từng chia sẻ trên kênh truyền hình Al Jazeera tại Qatar ngay sau khi Hamas tấn công Israel ngày 7.10.2023, khiến 1.200 người thiệt mạng và khoảng 250 người khác bị bắt giữ làm con tin. Israel đáp trả Hamas bằng chiến dịch quân sự nhằm vào Gaza, khiến hơn 39.000 người thiệt mạng và biến phần lớn vùng lãnh thổ này thành đống đổ nát. Ba người con trai của ông Haniyeh - Hazem, Amir và Mohammad - thiệt mạng ngày 10.4 ở Gaza khi Israel không kích trúng xe, theo Hamas. Ông Haniyeh cũng mất 4 người cháu, 3 gái và 1 trai, trong xung đột ở Gaza. Ông từng tiết lộ, ít nhất 60 thành viên trong gia đình ông đã thiệt mạng trong cuộc chiến.

Được bổ nhiệm vào vị trí lãnh đạo cấp cao của Hamas năm 2017, ông Haniyeh di chuyển giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Thủ đô Doha của Qatar trong vai trò nhà đàm phán trong các cuộc đàm phán ngừng bắn ở Gaza hoặc trao đổi với Iran - đồng minh của Hamas.

Reuters cho hay, ông Haniyeh, một người Hồi giáo dòng Sunni, đã có công lớn trong việc xây dựng năng lực chiến đấu của lực lượng Hamas, một phần thông qua vun đắp mối quan hệ với Iran theo đạo Hồi dòng Shiite.

"Ông Haniyeh đang dẫn đầu cuộc chiến chính trị của Hamas với các chính phủ Arab. Ông ấy chính là mặt trận chính trị và ngoại giao của Hamas" - Adeeb Ziadeh, chuyên gia về các vấn đề Palestine tại Đại học Qatar, cho hay.