Kế hoạch thay khí đốt Nga của phương Tây gặp lực cản lớn

Tuần trước, Công ty Dầu khí Quốc tế Bắc Trung Quốc (NPIC) đã công bố kế hoạch đầu tư 100 triệu USD vào các dự án dầu khí tại sa mạc phía Tây và vùng biển ngoài khơi Ai Cập.

Đây chỉ là bước khởi đầu cho một chiến dịch đầu tư hàng tỉ USD nhằm mở rộng sự hiện diện của Bắc Kinh tại quốc gia có vị trí chiến lược quan trọng bậc nhất thế giới - trang Oilprice đưa tin.

Kể từ khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự ở Ukraina vào tháng 2.2022, phương Tây đã đẩy mạnh đầu tư vào Ai Cập nhằm đảm bảo nguồn cung khí đốt thay thế Nga.

Các tập đoàn dầu khí lớn như Chevron, Eni, BP và Shell đã chi hàng tỉ USD để khai thác và phát triển các mỏ khí tại khu vực Địa Trung Hải và Biển Đỏ.

Đặc biệt, Ai Cập là quốc gia duy nhất trong khu vực Đông Địa Trung Hải có hệ thống xuất khẩu khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) đang hoạt động, giúp nước này trở thành trung tâm xuất khẩu khí chiến lược của khu vực.

Bên cạnh đó, Ai Cập còn kiểm soát hai tuyến vận chuyển dầu khí quan trọng bậc nhất thế giới: kênh đào Suez và đường ống Suez-Mediterranean. Khoảng 10% lượng dầu mỏ và LNG toàn cầu lưu thông qua đây.

Điều này khiến phương Tây coi Ai Cập là trọng tâm trong chiến lược năng lượng của mình, đặc biệt khi Saudi Arabia - đồng minh lâu năm của Mỹ - đang ngày càng xích lại gần Trung Quốc và Nga.

Bắc Kinh từ lâu đã có tham vọng tăng cường hiện diện tại Ai Cập nhưng trước đây ưu tiên các quốc gia Trung Đông có trữ lượng dầu mỏ lớn như Iran, Iraq và Saudi Arabia.

Tuy nhiên, với thỏa thuận hợp tác chiến lược mới ký kết giữa Bắc Kinh và Cairo kéo dài đến năm 2028, Trung Quốc đang đẩy mạnh đầu tư vào năng lượng, cơ sở hạ tầng và công nghệ tại Ai Cập.

NPIC - một công ty con của tập đoàn dầu khí ZhenHua Oil, cánh tay nối dài của ngành công nghiệp quốc phòng Trung Quốc - được kỳ vọng sẽ đóng vai trò then chốt trong kế hoạch này.

Việc gia tăng ảnh hưởng tại Ai Cập không chỉ giúp Trung Quốc tiếp cận nguồn năng lượng quan trọng mà còn mở rộng hành lang chiến lược từ Trung Đông đến châu Phi.

Sự trở lại mạnh mẽ của Trung Quốc tại Ai Cập đã khiến phương Tây tăng tốc đầu tư để củng cố vị thế. ExxonMobil gần đây đã công bố phát hiện một mỏ khí mới tại khu vực Bắc Marakia, ngoài khơi Ai Cập.

Chevron cũng vừa thông qua kế hoạch xây dựng một trạm sản xuất khí nổi tại vùng đặc quyền kinh tế của Cyprus, kết nối trực tiếp với hệ thống đường ống khí của Ai Cập để cung cấp cho châu Âu. Đây là một động thái nhằm thắt chặt hơn nữa sự liên kết giữa Ai Cập và phương Tây trong chuỗi cung ứng năng lượng.

Tuy nhiên, với nguồn lực tài chính dồi dào và chiến lược dài hơi, Trung Quốc rõ ràng không muốn để phương Tây một mình kiểm soát trung tâm năng lượng quan trọng này.

Nếu Bắc Kinh thành công trong việc mở rộng ảnh hưởng tại Ai Cập, họ sẽ có thêm một mắt xích quan trọng trong tham vọng tái định hình trật tự năng lượng toàn cầu theo hướng có lợi cho Trung Quốc và Nga.