Khả năng Mỹ giơ cao đánh khẽ với dầu của Nga

Dự luật đang được một số thượng nghị sĩ Mỹ thúc đẩy, trao quyền cho Tổng thống áp thuế khổng lồ nhằm vào các nước tiếp tục mua năng lượng từ Nga. Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng mục tiêu thực chất của dự luật là công cụ gây sức ép chính trị hơn là giải pháp thực thi nghiêm túc.

Theo chuyên gia Igor Yushkov từ Đại học Tài chính và Quỹ An ninh Năng lượng Quốc gia Nga, nếu Tổng thống Donald Trump thật sự muốn ra đòn trừng phạt, ông hoàn toàn có thể ban hành sắc lệnh hành pháp mà không cần đến dự luật mới. “Đây rõ ràng là một công cụ mặc cả chính trị, không phải một chính sách có khả năng triển khai thực tế” - ông Yushkov nhận định.

Bà Yekaterina Kosareva, đối tác điều hành tại WMT Consult, cũng đồng tình. Bà dẫn chứng việc ông Trump từng từ chối ủng hộ sáng kiến G7 về hạ trần giá dầu Nga từ 60 xuống 45 USD/thùng - cho thấy Tổng thống Mỹ rất thận trọng với các biện pháp có thể đẩy giá dầu tăng.

“Việc đánh thuế lên các nước nhập khẩu dầu khí Nga sẽ khiến giá năng lượng toàn cầu tăng vọt, điều mà ông Trump đang cố tránh” - bà Kosareva nói.

Theo ông Dmitry Suslov, Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Châu Âu và Quốc tế tại Trường Kinh tế Cao cấp Nga, ý tưởng về mức thuế 500% đang được các thượng nghị sĩ Mỹ “diễn vai cảnh sát xấu”. Trong khi đó, chính quyền Tổng thống Donald Trump đóng vai “người bạn có lý trí”, không trực tiếp ủng hộ nhưng cũng không bác bỏ, tạo thế mặc cả với Nga về thỏa thuận ngừng bắn tại Ukraina.

Ông Suslov cho biết chưa có bất kỳ tín hiệu chính thức nào từ Nhà Trắng hay Bộ Ngoại giao Mỹ ủng hộ dự luật này. Và nếu được thông qua, nó sẽ đi ngược lại với các bước đi ngoại giao gần đây của chính quyền Tổng thống Trump, bao gồm thỏa thuận thương mại tạm thời với Trung Quốc và các cuộc đàm phán tích cực với Ấn Độ, hai đối tác quan trọng đang nhập khẩu khối lượng lớn dầu của Nga.

“Áp thuế vào Ấn Độ - một đối trọng quan trọng của Trung Quốc - sẽ khiến New Delhi tiến gần hơn với Mátxcơva và Bắc Kinh trong khối BRICS” - chuyên gia Konstantin Blokhin từ Viện Hàn lâm Khoa học Nga cảnh báo.

Hiện Nga chiếm khoảng 11% xuất khẩu dầu toàn cầu, 28% khí đốt qua đường ống và 10% khí hóa lỏng LNG. Nếu đột ngột rút khỏi thị trường thế giới, thị trường năng lượng sẽ chứng kiến cú sốc ngược hoàn toàn so với thời kỳ COVID-19, khi nhu cầu dầu giảm 25% chỉ sau vài tuần.

Một động thái thiếu cân nhắc sẽ khiến thị trường thế giới hỗn loạn, và cuối cùng, chính người tiêu dùng Mỹ sẽ phải trả giá bằng hóa đơn xăng dầu, điện sưởi cao ngất.

Dự luật trừng phạt các nước mua dầu Nga với mức thuế 500% có thể là một chiêu bài chính trị của ông Trump nhằm gây sức ép với Mátxcơva. Tuy nhiên, nếu đi quá xa, nó có thể châm ngòi cho một cuộc chiến thương mại diện rộng, phá vỡ quan hệ với các đối tác quan trọng và đẩy kinh tế Mỹ vào vòng xoáy bất ổn năng lượng, điều mà không chính quyền nào ở Washington mong muốn.