Mỹ siết chặt kiểm soát 'dòng chảy chip AI' trên toàn cầu

Chính phủ Mỹ hôm 13/1 thông báo sẽ thắt chặt hơn nữa việc xuất khẩu chip và công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI), phân chia thị trường toàn cầu để giữ sức mạnh tính toán tiên tiến trong tay Mỹ và các đồng minh.

Quy định mới giới hạn xuất khẩu

Các quy định mới sẽ giới hạn số lượng chip AI có thể xuất khẩu sang hầu hết các quốc gia và cho phép các đồng minh thân cận nhất của Mỹ truy cập không giới hạn vào công nghệ AI của nước này. Đồng thời, Mỹ duy trì lệnh cấm xuất khẩu sang Trung Quốc, Nga, Iran và Triều Tiên.

Các quy định mới của Chính phủ Mỹ sẽ giới hạn số lượng chip AI có thể xuất khẩu sang hầu hết các quốc gia. Ảnh minh họa

Những quy định này được công bố vào những ngày cuối nhiệm kỳ của Tổng thống Joe Biden và vượt ra ngoài khuôn khổ Trung Quốc, nhằm duy trì vị thế dẫn đầu của Mỹ trong lĩnh vực AI bằng cách kiểm soát công nghệ này trên toàn cầu.

"Bây giờ, Mỹ đang dẫn đầu về phát triển AI và thiết kế chip AI, và điều quan trọng là chúng ta phải giữ vững điều đó", Bộ trưởng Thương mại Mỹ, bà Gina Raimondo, phát biểu.

Các quy định này đánh dấu nỗ lực kéo dài bốn năm của chính quyền Tổng thống Joe Biden nhằm hạn chế khả năng Trung Quốc tiếp cận các loại chip tiên tiến có thể tăng cường sức mạnh quân sự, đồng thời duy trì vị trí dẫn đầu của Mỹ trong AI bằng cách đóng các kẽ hở và bổ sung rào cản mới để kiểm soát dòng chảy chip và sự phát triển AI toàn cầu.

Hiện, chưa rõ chính quyền sắp tới của Tổng thống đắc cử Donald Trump sẽ thực thi các quy định mới như thế nào, nhưng cả hai chính quyền đều chia sẻ quan điểm tương đồng về mối đe dọa cạnh tranh từ Trung Quốc. Các quy định sẽ có hiệu lực sau 120 ngày kể từ khi được công bố, tạo thời gian để chính quyền sắp tới của Tổng thống đắc cử Donald Trump xem xét.

Các giới hạn mới sẽ được áp dụng đối với các đơn vị xử lý đồ họa tiên tiến (GPU), vốn được sử dụng để cung cấp năng lượng cho các trung tâm dữ liệu đào tạo mô hình AI. Phần lớn các GPU này được sản xuất bởi Tập đoàn Nvidia, có trụ sở tại Santa Clara, California, trong khi công ty Advanced Micro Devices cũng cung cấp chip AI.

Các nhà cung cấp dịch vụ đám mây lớn như Microsoft, Google và Amazon sẽ có thể xin cấp phép toàn cầu để xây dựng trung tâm dữ liệu, một phần quan trọng của các quy định mới, cho phép các dự án của họ không bị áp dụng hạn ngạch quốc gia về chip AI.

Để được phê duyệt, các công ty được cấp phép phải tuân thủ những điều kiện và hạn chế nghiêm ngặt, bao gồm cả các yêu cầu về an ninh.

Trước đây, chính quyền Tổng thống Joe Biden đã áp đặt các biện pháp hạn chế toàn diện khả năng tiếp cận của Trung Quốc đến các chip tiên tiến và thiết bị sản xuất chip, cập nhật kiểm soát hàng năm để siết chặt các hạn chế đối với cả các quốc gia có nguy cơ chuyển giao công nghệ cho Trung Quốc.

Nvidia lo ngại 'vượt quá giới hạn'

Do các quy định mới làm thay đổi bối cảnh chip AI và các trung tâm dữ liệu trên toàn cầu, nhiều tiếng nói quyền lực trong ngành đã chỉ trích kế hoạch này ngay trước khi nó được công bố.

Tập đoàn Nvidia hôm 13/1 gọi các quy định này là một "sự vượt quá giới hạn" và cho rằng Nhà Trắng đang siết chặt “công nghệ đã có sẵn trong các máy tính chơi game phổ thông và phần cứng tiêu dùng”. Nhà cung cấp trung tâm dữ liệu Oracle cũng lập luận rằng, các quy định này sẽ giao "phần lớn thị trường AI và GPU toàn cầu cho các đối thủ cạnh tranh Trung Quốc".

Các quy định này phân chia thế giới thành ba cấp. Khoảng 18 quốc gia, bao gồm: Nhật Bản, Anh, Hàn Quốc và Hà Lan, về cơ bản sẽ được miễn các quy định. Khoảng 120 quốc gia khác, bao gồm Singapore, Israel, Saudi Arabia và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, sẽ đối mặt với hạn ngạch quốc gia. Các quốc gia bị cấm vận vũ khí như: Nga, Trung Quốc và Iran sẽ bị cấm hoàn toàn tiếp cận công nghệ này.

Ngoài ra, các nhà cung cấp có trụ sở tại Mỹ, như AWS và Microsoft, dự kiến sẽ nhận được các giấy phép toàn cầu, nhưng sẽ chỉ được phép triển khai tối đa 50% tổng công suất tính toán AI của họ bên ngoài nước Mỹ, không quá 25% ngoài các quốc gia thuộc Cấp 1, và không quá 7% tại một quốc gia không thuộc Cấp 1.

AI có tiềm năng tăng cường tiếp cận y tế, giáo dục và thực phẩm, cùng nhiều lợi ích khác, nhưng cũng có thể hỗ trợ phát triển vũ khí sinh học và các loại vũ khí khác, hỗ trợ các cuộc tấn công mạng và giám sát, cũng như vi phạm nhân quyền.

“Mỹ phải chuẩn bị cho sự gia tăng nhanh chóng về năng lực của AI trong những năm tới, điều này có thể mang lại tác động sâu rộng đến nền kinh tế và an ninh quốc gia của chúng ta”, Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ, ông Jake Sullivan, cho biết.