Rộ tin Nga phát hiện mỏ dầu bằng 1/3 trữ lượng dầu Trái đất

Theo trang Eco News ngày 8.2, việc Nga phát hiện mỏ dầu với trữ lượng ước tính lên đến 511 tỉ thùng - gấp 10 lần tổng sản lượng dầu mỏ từ Biển Bắc trong suốt 50 năm qua - không chỉ đe dọa phá vỡ nguyên tắc cấm khai thác dầu khí theo Hiệp ước Nam Cực năm 1959, mà còn có thể tạo ra một cuộc chạy đua năng lượng toàn cầu mới.

Theo báo cáo trình lên Ủy ban Kiểm toán Môi trường của Quốc hội Anh, phát hiện dầu mỏ ở vùng Lãnh thổ Nam Cực thuộc Anh đang làm dấy lên lo ngại về mục đích thực sự của các hoạt động nghiên cứu do Mátxcơva tiến hành.

Nga đã triển khai tàu khảo sát địa chấn Alexander Karpinsky, thuộc công ty địa chất Rosgeo, đến khu vực này để thực hiện các cuộc thăm dò. Chính phủ Nga khẳng định đây chỉ là các hoạt động nghiên cứu khoa học thuần túy, nhưng giới chuyên gia lại có nhận định khác.

"Đây là một thách thức nghiêm trọng đối với nguyên tắc hợp tác toàn cầu tại Nam Cực. Nó cũng tiết lộ tham vọng dài hạn của Nga trong việc khai thác nguồn tài nguyên khổng lồ chưa được khai thác của khu vực này" - Giáo sư Klaus Dodds, chuyên gia địa chính trị tại Đại học Royal Holloway, nhận định.

Dù chưa có bất kỳ hành động khoan thăm dò nào, nhưng theo giới quan sát, các cuộc khảo sát địa chấn thường là bước đệm cho hoạt động khai thác dầu khí. Và với nhu cầu năng lượng ngày càng tăng cùng sức ép từ các lệnh trừng phạt của phương Tây, Nga có thể tận dụng cơ hội này.

Phát hiện dầu mỏ của Nga đã vấp phải sự phản đối quyết liệt từ các quốc gia có tuyên bố chủ quyền tại Nam Cực, đặc biệt là Anh, Argentina và Chile.

Chile đã đặt lực lượng quốc phòng vào tình trạng báo động và tổ chức họp khẩn tại căn cứ Nam Cực của mình để tái khẳng định chủ quyền.

Argentina cũng tỏ rõ sự lo ngại khi vùng biển Nam Cực vốn được họ coi là khu vực có tầm quan trọng chiến lược.

Các quốc gia này lo sợ rằng, nếu Nga đi trước một bước, họ có thể bị bỏ lại trong cuộc đua kiểm soát tài nguyên ở lục địa băng giá này.

Không chỉ Nam Mỹ, các cường quốc khác như Mỹ, Trung Quốc, Australia và Anh cũng đang theo dõi sát sao tình hình. Nếu Nga thực sự có kế hoạch khai thác dầu, cán cân năng lượng thế giới sẽ bị đảo lộn, tạo ra một cuộc đối đầu địa chính trị tiềm tàng.

Trong nhiều thập kỷ, khí hậu khắc nghiệt của Nam Cực đã là rào cản lớn nhất ngăn cản việc khai thác tài nguyên tại đây. Nhưng với biến đổi khí hậu ngày càng nghiêm trọng, băng tan nhanh chóng, những khu vực từng "bất khả xâm phạm" giờ đây lại dễ tiếp cận hơn bao giờ hết.

Trong bối cảnh Nam Cực ngày càng trở thành tâm điểm tranh chấp, Mỹ đã có những động thái cứng rắn hơn.

Tháng 5.2024, Nhà Trắng ra Bản Ghi nhớ An ninh Quốc gia, tái khẳng định cam kết bảo vệ Hiệp ước Nam Cực và chống lại mọi hành vi khai thác tài nguyên tại đây.

Mỹ cũng đang tăng cường các hoạt động khoa học và quân sự ở Nam Cực, đồng thời thúc đẩy các cuộc đối thoại đa phương để kiểm soát chặt chẽ hơn các hoạt động nghiên cứu địa chất tại khu vực này.

Một số chuyên gia còn cho rằng, Mỹ có thể sẽ kêu gọi cộng đồng quốc tế điều chỉnh Hiệp ước Nam Cực, đưa nó vào một cơ chế đa phương mạnh mẽ hơn để ngăn chặn nguy cơ chạy đua khai thác tài nguyên.

Nếu dầu mỏ ở Nam Cực thực sự là “mỏ vàng đen” của thế kỷ 21, loài người có thể sắp đối mặt với một cuộc chạy đua năng lượng toàn cầu mới - thậm chí khốc liệt hơn cả cuộc chiến dầu mỏ ở Trung Đông.