Nâng cao chất lượng hoạt động của Hội đồng Đội cấp xã

Chăm sóc, bảo vệ trẻ em địa bàn dân cư

Báo cáo kết quả tổ chức và hoạt động Hội đồng Đội cấp xã trong giai đoạn hiện nay, Trưởng Ban Công tác Thiếu nhi Trung ương Đoàn, Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Đội Trung ương Lê Hải Long cho biết, hiện nay 86.5% có tổ chức Hội đồng Đội cấp xã và 13.5% không có tổ chức Hội đồng Đội cấp xã tại ba tỉnh, thành phố là Khánh Hoà, Tiền Giang và Thành phố Hồ Chí Minh.

Tính đến tháng 4/2023 có 60/63 tỉnh, thành phố có Hội đồng Đội cấp xã. Số lượng Hội đồng Đội cấp xã trên cả nước là 9.171. Hiện cả nước có khoảng 3.779 câu lạc bộ phụ trách thiếu nhi và chi đoàn phụ trách thiếu nhi.

Thời gian qua, Hội đồng Đội cấp xã đã tập trung vào các hoạt động: Phòng, chống tai nạn đuối nước, tai nạn giao thông, tai nạn có nguy cơ xảy ra khi trẻ em tham gia các trò chơi, tai nạn cháy nổ, bạo lực và xâm hại trẻ em; Tổ chức các lớp dạy bơi, hướng dẫn kỹ năng bảo đảm an toàn cho trẻ em, tuyên truyền, phổ biến pháp luật, tình nguyện vì cộng đồng.

Các hoạt động vệ sinh, bảo vệ môi trường, phòng chống đuối nước, tai nạn thương tích, tình nguyện vì cộng đồng được Đoàn, Đội tổ chức thường xuyên, tạo không khí thực sự vui tươi, bổ ích. Đồng thời, Hội đồng Đội cấp xã tổ chức các hoạt động tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật, tuyên truyền về tác hại của ma túy, rượu, bia, định hướng cho thiếu nhi tham gia các trò chơi trực tuyến có ý nghĩa.

Các loại hình sinh hoạt hè, vui chơi cho thiếu nhi, đã thu hút, tập hợp được nhiều thiếu nhi trên địa bàn dân cư tham gia vào các hoạt động của Đội. Một số hoạt động đã thu hút được đông đảo thiếu nhi tham gia, cụ thể: Hoạt động về tuyên truyền, hướng dẫn cho thiếu nhi tham gia giữ gìn vệ sinh học đường, nơi ở, làng xóm, bảo vệ môi trường; Tập huấn về kỹ năng phòng chống đuối nước, kỹ năng phòng chống tai nạn thương tích và bạo lực…

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, tại hội nghị, các đại biểu cũng thẳng thắn chỉ ra những tồn tại hạn chế. Trong đó, một số hoạt động cho thiếu nhi ở một số nơi còn thiếu sự hấp dẫn, chưa thu hút được thiếu nhi tham gia, không hiệu quả và chưa đáp ứng nhu cầu vui chơi, giải trí của các em. Chất lượng, hiệu quả, tính hấp dẫn của phong trào, hoạt động còn ở mức cầm chừng. Nội dung hoạt động Đội chưa theo kịp với sự biến đổi nhận thức, tâm sinh lý của thiếu nhi

Cơ cấu bộ máy tổ chức của Hội đồng Đội cấp xã hiện nay chưa có văn bản hướng dẫn cụ thể nên không có sự thống nhất trong cả nước về việc cơ cấu bộ máy tổ chức của Hội đồng Đội cấp xã tại mỗi địa phương. Tùy theo tính chất, quy mô, điều kiện và đặc điểm của đơn vị để xác định thành phần tham gia Hội Đồng Đội cấp xã.

Thực hiện đồng bộ nhiểu giải pháp

Năng lực đội ngũ cán bộ đội chưa đồng đều, kinh nghiệm tổ chức hoạt động còn hạn chế; chưa thực hiện đúng những nhiệm vụ, chức năng… là những yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng tổ chức và hoạt động của Hội đồng Đội cấp xã thời gian qua (20% - 42%).

Theo chị Lê Thuỳ Dung, Phó Bí thư Tỉnh đoàn, Chủ tịch Hội đồng Đội tỉnh Lạng Sơn, nguyên nhân dẫn đến hạn chế, yếu kém trong hoạt động của Hội đồng Đội cấp xã thời gian qua là do lực lượng cán bộ Hội đồng Đội cấp xã còn mỏng. Họ chủ yếu là kiêm nhiệm nên còn gặp nhiều khó khăn trong công tác chỉ đạo các hoạt động, triển khai các nội dung theo sự chỉ đạo của Hội đồng Đội cấp trên. Chế độ phụ cấp dành cho đội ngũ phụ trách Hội đồng Đội cấp xã chưa đi liền với trách nhiệm và công việc dẫn đến một số cán bộ phụ trách không nhiệt tình với các hoạt động Đội.

“Hội đồng Đội Trung ương cần tham mưu, đề xuất để Hội đồng Đội cấp xã có con dấu riêng, bên cạnh đó có sự hỗ trợ thêm về chế độ cho Tổng phụ trách. Mặt khác, Hội đồng Đội Trung ương tiếp tục phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo chỉ đạo ngành Giáo dục trong việc tuyển chọn Tổng phụ trách”, chị Thùy Dung đề xuất.

Chị Nguyễn Ny Hương Bí thư Tỉnh đoàn, Chủ tịch Hội đồng Đội tỉnh Hà Tĩnh cũng cho biết, 100% xã phường tại tỉnh có Hội đồng Đội cấp xã, trong đó, 50% hoạt động hiệu quả. Vai trò của Hội đồng Đội cấp xã phát huy nhiều nhất vào dịp hè. Tuy nhiên, một số nhà trường chưa thực sự coi trọng vai trò của Hội đồng Đội cấp xã. Đội ngũ giáo viên làm Tổng phụ trách Đội quá tuổi nên giảm tinh thần nhiệt huyết.

Vì vậy, chị Ny Hương đề xuất, Hội đồng Đội Trung ương cần nghiên cứu, bổ sung quy chế hoạt động của Hội đồng Đội để phù hợp với thực tiễn; Tăng cường sự tham gia của Hội đồng Đội cấp xã trong sự xét chọn danh hiệu tại trường học; Quan tâm về cơ chế để Hội đồng Đội cấp xã có kinh phí; Đồng thời thường xuyên tập huấn cho ủy viên Hội đồng Đội cấp xã.

Phát biểu kết luận hội nghị, Bí thư Trung ương Đoàn, Chủ tịch Hội đồng Đội Trung ương Nguyễn Phạm Duy Trang nhấn mạnh, từ những ý kiến trao đổi, phát biểu tại hội nghị, một lần nữa khẳng định vị trí, vai trò của Hội đồng Đội cấp xã với tính ưu việt để tiếp tục phát huy tốt chức năng, nhiệm vụ tại địa bàn dân cư trong công tác bảo vệ, chăm sóc, giáo dục thiếu niên, nhi đồng.

Thường trực Hội đồng Đội Trung ương sẽ tổng hợp những ý kiến trao đổi báo cáo Ban Bí thư, Ban Thường vụ, Ban chấp hành Trung ương Đoàn nhằm tìm ra giải pháp, phương hướng để củng cố và nâng cao hiệu quả Hội đồng Đội cấp xã trong thời gian tới.

Bí thư Trung ương Đoàn, Chủ tịch Hội đồng Đội Trung ương Nguyễn Phạm Duy Trang cũng đề nghị, thời gian tới, các đơn vị cần tập trung vào một số nội dung: Xây dựng tổ chức bộ máy hoạt động của Hội đồng Đội cấp xã đảm bảo hiệu quả, thiết thực. Tổ chức bộ máy hoạt động của Hội đồng Đội cấp xã cần được xây dựng theo hướng khoa học, hiệu quả, thiết thực, gắn liền với đổi mới nội dung, hình thức hoạt động Đội.

Bên cạnh việc xây dựng tổ chức bộ máy hoạt động của Hội đồng Đội cấp xã thiết thực, hiệu quả thì việc xây dựng công cụ, phương tiện để tổ chức hoạt động cũng có vai trò quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng hoạt động do Hội đồng Đội cấp xã tổ chức. Hội đồng Đội cấp xã có thể nghiên cứu, thành lập thêm câu lạc bộ phụ trách thiếu nhi, chi đoàn phụ trách thiếu nhi trên địa bàn dân cư và Liên đội trên bàn dân cư làm công cụ, phương tiện, cánh tay nối dài cho tổ chức các hoạt động dành cho thiếu nhi tại địa bàn dân cư.

Hội đồng Đội Trung ương cũng sẽ tiếp tục quan tâm, nghiên cứu, cập nhật hướng dẫn tổ chức và hoạt động của Hội đồng Đội cấp xã. Trong đó, xác định rõ vị trí, vai trò, chức năng, nhiệm vụ của Hội đồng Đội cấp xã trong công tác Đội và phong trào thiếu nhi, công tác bảo vệ chăm sóc, giáo dục trẻ em. Hội đồng Đội Trung ương sẽ tham mưu Ban Thường vụ Trung ương Đoàn cụ thể hóa hơn các quy định về vị trí, vai trò, chức năng, nhiệm vụ của Hội đồng Đội các cấp xã.

Hội đồng Đội các cấp cần rà soát, lựa chọn đội ngũ Chủ tịch, Phó chủ tịch Hội đồng Đội cấp xã cần nâng cao năng lực, kỹ năng, nghiệp vụ công tác Đội để đào tạo, bồi dưỡng tập huấn. Đối với nội dung tăng cường công tác chỉ đạo, hướng dẫn Hội đồng Đội các cấp, nhất là cấp tỉnh, cấp huyện trong công tác xây dựng chương trình công tác Đội, cần tập trung xác định rõ phương thức chỉ đạo, tăng cường hơn tính định hướng, hướng dẫn, chỉ đạo theo chuyên đề, thiết thực, giảm bớt các hoạt động hình thức, kém hiệu quả.

Đặc biệt, các đơn vị đổi mới, nâng cao chất lượng nội dung, phương thức hoạt động do Hội đồng Đội cấp xã tổ chức trong giai đoạn hiện nay là đa dạng hóa các nội dung hoạt động, hướng tới mục tiêu đáp ứng nhu cầu, nguyện vọng chính đáng của thiếu nhi trên địa bàn dân cư.