Loài người đứng trước nguy cơ khó tồn tại vì thời tiết khắc nghiệt

2 tỉ người đối mặt nguy hiểm đến năm 2030

Theo nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature Sustainability, nếu tốc độ nóng lên toàn cầu hiện nay không được kiểm soát, sẽ đẩy hàng tỉ người ra khỏi vùng “khí hậu thích hợp” - nơi có nền nhiệt độ mà con người có thể phát triển - và khiến họ phải đối mặt với điều kiện nóng bức nguy hiểm.

Nghiên cứu đã đánh giá tác động đối với con người nếu thế giới tiếp tục đi theo quỹ đạo dự kiến ​​và ấm lên 2,7 độ C vào cuối thế kỷ này, so với nhiệt độ thời kỳ tiền công nghiệp.

Tính đến cả sự nóng lên toàn cầu dự kiến ​​và sự gia tăng dân số, nghiên cứu cho thấy đến năm 2030, khoảng 2 tỉ người sẽ ở bên ngoài vùng khí hậu thích hợp, đối mặt với nhiệt độ trung bình từ 29 độ C trở lên, và khoảng 3,7 tỉ người sống bên ngoài vùng khí hậu thích hợp vào năm 2090.

Ông Timothy Lenton - một trong hai tác giả chính của nghiên cứu - nói rằng, 1/3 dân số toàn cầu có thể sống trong điều kiện khí hậu không hỗ trợ “sự phát triển của loài người”.

Ông Lenton - Giám đốc Viện Hệ thống Toàn cầu tại Đại học Exeter - cho biết: “Đó là sự định hình lại sâu sắc về khả năng sinh sống trên bề mặt hành tinh và có thể dẫn đến việc tổ chức lại quy mô lớn nơi con người sinh sống”.

Theo báo cáo, môi trường thích hợp là những nơi có nhiệt độ trung bình hàng năm từ 13-27 độ C. Ngoài vùng nhiệt độ này là quá nóng, quá lạnh hoặc quá khô.

Nghiên cứu xác định rằng, mặc dù chưa đến 1% dân số toàn cầu hiện đang tiếp xúc với nhiệt độ nguy hiểm, với nhiệt độ trung bình từ 29 độ C trở lên, nhưng biến đổi khí hậu đã khiến hơn 600 triệu người phải đối mặt với tình trạng khó khăn.

Đồng tác giả nghiên cứu Chi Xu, giáo sư tại Đại học Nam Kinh, cho hay mặc dù không nóng đến mức nguy hiểm, nhưng những điều kiện này có xu hướng khô hơn nhiều và không hỗ trợ cho mật độ dân số dày đặc trong lịch sử.

Nhiệt độ nguy hiểm

Nghiên cứu cho thấy nếu Trái đất nóng lên 2,7 độ C, Ấn Độ, Nigeria, Indonesia, Philippines và Pakistan sẽ là 5 quốc gia hàng đầu có dân số tiếp xúc nhiều nhất với mức nhiệt nguy hiểm.

Toàn bộ dân số của một số quốc gia, chẳng hạn như Burkina Faso và Mali, cũng như các hòn đảo nhỏ đang gặp rủi ro do mực nước biển dâng cao, sẽ phải đối mặt với nhiệt độ cao chưa từng thấy.

Trong trường hợp xấu nhất, nếu Trái đất nóng lên 3,6 hoặc thậm chí 4,4 độ C vào cuối thế kỷ này, một nửa dân số thế giới sẽ nằm ngoài vùng khí hậu thích hợp, tạo thành cái mà báo cáo gọi là “rủi ro hiện hữu”.

Theo báo cáo, sống trong điều kiện rủi ro như vậy khiến tỉ lệ tử vong tăng lên, vì tiếp xúc với nhiệt độ trên 40 độ C có thể gây chết người, đặc biệt nếu độ ẩm quá cao, cơ thể không còn có thể tự làm mát đến nhiệt độ có thể duy trì các chức năng bình thường.

Nhiệt độ cực cao cũng được dự đoán sẽ làm giảm năng suất cây trồng, gia tăng xung đột và lây lan dịch bệnh.

Các nhà khoa học từ lâu đã cảnh báo rằng, sự nóng lên vượt quá 1,5 độ C sẽ dẫn đến những thay đổi thảm khốc và có khả năng không thể đảo ngược.

Khi nhiệt độ toàn cầu tăng lên, một bộ phận dân số lớn hơn cũng sẽ thường xuyên phải đối mặt với các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt hơn bao gồm hạn hán, bão, cháy rừng và sóng nhiệt.

Các chuyên gia cho rằng vẫn còn thời gian để làm chậm tốc độ nóng lên toàn cầu bằng cách ngừng đốt dầu, than, khí đốt và hướng tới năng lượng sạch, nhưng cánh cửa đang đóng lại.

Nhà nghiên cứu Lenton nói, cứ mỗi 0,1 độ C nóng lên trên mức hiện tại, sẽ có thêm khoảng 140 triệu người tiếp xúc với nhiệt độ nguy hiểm.

Đầu tháng này, Tổ chức Khí tượng Thế giới cảnh báo, trong vòng 5 năm tới, có 66% khả năng nhiệt độ của hành tinh sẽ ấm hơn 1,5 độ C so với mức thời kỳ tiền công nghiệp trong ít nhất một năm.

“Chúng ta đã để quá muộn để giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu một cách đúng đắn đến nỗi chúng ta đang ở thời điểm mà để đạt được tốc độ thay đổi cần thiết thì phải tăng gấp năm lần tốc độ giảm phát thải khí nhà kính hoặc quá trình khử cacbon của nền kinh tế toàn cầu” - nhà nghiên cứu Lenton nói.