Cấp thuốc dài ngày cho bệnh mạn tính còn nỗi lo

Thông tư ra đời, bác sĩ không phải "lách luật"

Bộ Y tế vừa ban hành Thông tư 26/2025/TT-BYT ngày 30.6.2025 về kê đơn thuốc hóa dược, sinh phẩm trong điều trị ngoại trú, có hiệu lực từ 1.7. Theo đó, người mắc một số bệnh mạn tính sẽ được kê đơn thuốc dùng tối đa 90 ngày, thay vì chỉ 30 ngày như quy định cũ tại Thông tư 52/2017. Đây được xem là bước thay đổi quan trọng nhằm tạo thuận lợi cho người bệnh.

"Quy định cứng nhắc chỉ cho phép khám và cấp thuốc mỗi tháng một lần đang gây không ít phiền hà cho cả bác sĩ lẫn người bệnh mắc bệnh mạn tính đã ổn định. Chính quy định này làm gia tăng số lượt khám BHYT tại các phòng khám bệnh viện công, tạo ra tình trạng quá tải.

Bác sĩ phải làm việc đến quá trưa, nhiều người vất vả khám liên tục đến hơn 12 giờ. Bệnh nhân, đặc biệt là người cao tuổi, phải đi lại nhiều lần để xét nghiệm, chờ đợi kết quả, kê đơn rồi xếp hàng nhận thuốc. Không ít người mệt mỏi ngủ vạ vật trên ghế chờ đến đầu giờ chiều mới hoàn tất thủ tục", ông Trần Văn Hồng ở tỉnh Ninh Bình chia sẻ việc mỗi tháng phải đi khám lấy thuốc điều trị đái tháo đường.

Nỗi lo bệnh viện tuyến dưới khi cấp thuốc mạn tính dài ngày

Chia sẻ về hành trình khám lấy thuốc hàng tháng, bà Lê Thị Ninh (xin được giấu địa chỉ) cho biết: Hàng tháng, bà phải tái khám tại hai bệnh viện, trong đó có một nơi là cơ sở đăng ký BHYT. Mỗi lần đến khám, bà lại chứng kiến cảnh quá tải kéo dài và vô lý. Hầu hết bệnh nhân đều đến để lấy thuốc bảo hiểm, nhiều người đã có kết quả xét nghiệm ổn định suốt nhiều kỳ khám liên tiếp nhưng vẫn không được kéo dài thời gian hẹn tái khám.

Quy trình khám chữa bệnh vẫn nặng về thủ tục, hồ sơ giấy tờ trùng lặp. Bệnh nhân buộc phải di chuyển liên tục từ quầy này qua quầy khác, chỉ để tiếp tục xếp hàng chờ đợi. Nhiều người cao tuổi tay ôm tập hồ sơ dày cộp vì bệnh viện chưa phát hành thẻ từ riêng để quản lý dữ liệu khám chữa bệnh.

Một điều dễ nhận thấy là các bác sĩ đa khoa xử lý hồ sơ bệnh án rất chậm. Mỗi lượt khám kéo dài, đến lúc kê đơn cũng chỉ sao chép lại đơn thuốc tháng trước mà không dám điều chỉnh hay đưa ra quyết định khác. Cơ chế đã “cởi trói” phần nào cho bệnh viện tuyến dưới trong cấp thuốc dài ngày, nhưng nếu đội ngũ y tế còn thiếu quyết đoán, e rằng tình trạng hẹn khám lại hàng tháng vẫn sẽ tiếp tục phổ biến, kéo theo áp lực không cần thiết cho cả bác sĩ và bệnh nhân.

PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu, Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội chia sẻ: "Từ rất lâu tôi hẹn tái khám cho các bệnh mạn tính như tăng huyết áp, đái tháo đường... nhiều hơn 1 tháng. Cái khó nhất là quy định không kê đơn quá 30 ngày của Bộ Y tế khiến các cô dược sĩ của tôi không dám cấp/bán quá số thuốc.

Tôi đành nghĩ ra cách kê thuốc sử dụng theo ngày và ghi cuối đơn dòng chữ: "Uống đầy đủ theo hướng dẫn cho đến khi khám lại". Vậy là người bệnh và nhà thuốc hiểu để có đủ số thuốc 3, 6 tháng thậm chí 1 năm (nếu không có diễn biến đặc biệt) cho đến khi tái khám".

"Nguyên nhân vì nếu tái khám hàng tháng hiệu quả không thấy đâu nhưng tốn kém thời gian, tiền bạc (xét nghiệm, siêu âm, điện tim, Xquang...) và đặc biệt gây quá tải ảo các bệnh viện. Thông tư 26 ra đời, quy định việc kê đơn thuốc quá 30 ngày đối với các bệnh mạn tính. Tôi và các đồng nghiệp không còn phải "lách" luật nữa" - PGS Hiếu nói.

PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu cũng băng khoăn: Nỗi lo lớn nhất là các bệnh viện tự chủ, đặc biệt ở tuyến huyện khi chắc chắn số lượng bệnh nhân ngoại trú sẽ sụt giảm đáng kể trong những tháng tới đây. Bỏ tự chủ các bệnh viện tuyến huyện, vùng sâu vùng xa, hãy trả lương cho nhân viên y tế công lập tuyến cơ sở như ngành giáo dục đang thực hiện.

Khi người bệnh chỉ phải đến bệnh viện ba tháng một lần, lượng khám chữa bệnh hàng ngày của các cơ sở tuyến dưới chắc chắn giảm mạnh. Điều này đồng nghĩa với nguồn thu từ khám bệnh, xét nghiệm, kê đơn cũng mất đi, đẩy các bệnh viện tự chủ toàn phần hoặc tự chủ một phần rơi vào cảnh khó khăn.