Ông Trump ban bố tình trạng khẩn cấp tại Washington D.C, tiếp quản cảnh sát thủ đô

Ngày 11.8, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố triển khai 800 binh sĩ Vệ binh Quốc gia tới Washington D.C và tạm thời tiếp quản Sở Cảnh sát Thủ đô, viện dẫn “tình trạng khẩn cấp về an ninh công cộng”.

Động thái này bỏ qua vai trò của các lãnh đạo được bầu của thành phố, đánh dấu một bước đi chưa từng có tiền lệ gần đây trong việc mở rộng quyền lực hành pháp của Nhà Trắng.

Ông Trump khẳng định việc tiếp quản là cần thiết để “giải cứu” Washington khỏi “làn sóng tội phạm bạo lực” mà ông mô tả là do các băng nhóm nguy hiểm gây ra. “Thủ đô của chúng ta đã bị những băng đảng bạo lực và tội phạm khát máu chiếm đóng” - ông nói tại cuộc họp báo ở Nhà Trắng.

Washington D.C từng trải qua làn sóng tội phạm nghiêm trọng năm 2023, nhưng theo dữ liệu liên bang và Sở Cảnh sát thành phố, tội phạm bạo lực đã giảm 35% trong năm 2024 và tiếp tục giảm thêm 26% trong 7 tháng đầu năm 2025 - mức thấp nhất trong hơn 3 thập kỷ.

Thị trưởng Washington D.C Muriel Bowser cho biết bà và chính quyền thành phố sẽ hợp tác với liên bang, song tiếp tục bác bỏ cáo buộc về tình trạng “tội phạm tràn lan”. Luật sư thành phố Brian Schwalb gọi hành động của ông Trump là “trái pháp luật” và cho biết đang xem xét các biện pháp đối phó.

Ông Trump viện dẫn một điều khoản trong Đạo luật Home Rule cho phép Tổng thống tiếp quản lực lượng cảnh sát D.C trong 30 ngày khi tồn tại “điều kiện khẩn cấp”.

Đây là lần thứ hai trong mùa hè ông Trump đưa quân tới một thành phố do đảng Dân chủ lãnh đạo, sau vụ điều Vệ binh tới Los Angeles hồi tháng 6 mà hiện đang bị kiện tại tòa liên bang ở San Francisco.

Quân đội Mỹ cho biết các binh sĩ Vệ binh Quốc gia sẽ hỗ trợ hành chính, hậu cần và đảm bảo sự hiện diện trên đường phố để hỗ trợ thực thi pháp luật, với khoảng 100-200 quân luân phiên trực tiếp phối hợp với cảnh sát. Tổng chưởng lý Pam Bondi sẽ giám sát hoạt động của lực lượng cảnh sát thủ đô trong thời gian này.

Hàng trăm nhân viên từ hơn một chục cơ quan liên bang đã được triển khai khắp Washington trong những ngày qua. Ông Trump còn tuyên bố sẽ dỡ bỏ các khu lều trại của người vô gia cư, dù chưa nêu chi tiết về phương án di dời.

Phát biểu trong tuần qua, ông Trump cho biết có thể áp dụng biện pháp tương tự với các thành phố do đảng Dân chủ quản lý như Chicago, Baltimore - những nơi ông nhiều lần nhắc đến khi nói về tình trạng tội phạm ở đô thị. Ông gọi Chicago là “thảm họa” và cảnh báo “Los Angeles nên chú ý”.

Quyền lực của Tổng thống với lực lượng Vệ binh Quốc gia ở thủ đô vốn rộng hơn so với các bang, nơi thống đốc thường giữ quyền điều động. Việc triển khai binh sĩ tại thủ đô từng xảy ra trong nhiều sự kiện lớn, bao gồm vụ bạo loạn ở Điện Capitol ngày 6.1.2021 và các cuộc biểu tình chống bạo lực cảnh sát năm 2020.

Tuy nhiên, việc ông Trump trực tiếp tiếp quản lực lượng cảnh sát và áp dụng tình trạng khẩn cấp lần này được đánh giá là bước leo thang đáng kể, phản ánh chiến lược “luật pháp và trật tự” mà ông theo đuổi trong nhiệm kỳ thứ hai, bất chấp nhiều tranh cãi pháp lý và chính trị.