Chục nghìn người thất nghiệp chỉ mấy chục người học nghề

Tại Hà Nội, hàng chục nghìn người hưởng trợ cấp thất nghiệp mỗi năm, nhưng số người thất nghiệp học nghề rất khiêm tốn.

Theo báo cáo Thực trạng và xu hướng của việc thực hiện chính sách bảo hiểm thất nghiệp gắn với công tác giải quyết việc làm do Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội mới ban hành, giai đoạn 2019-2024, trái ngược hoàn toàn với những điểm sáng trong công tác giới thiệu việc làm, hoạt động hỗ trợ học nghề tại Thủ đô lại là “vùng trũng”.

Hỗ trợ học nghề là chính sách thực hiện mục tiêu chủ động, giúp người lao động nâng cao kỹ năng, thích ứng với yêu cầu mới của thị trường và tìm kiếm việc làm một cách bền vững. Tuy nhiên, trên thực tế, hoạt động này chưa được triển khai hiệu quả, chưa thu hút đông đảo lao động tham gia.

Theo Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội, dữ liệu cho thấy số người được hỗ trợ học nghề tại Thủ đô dao động ở mức rất thấp, từ 778 - 1.590 người/năm. Khi đặt con số này bên cạnh hàng chục nghìn người hưởng trợ cấp thất nghiệp mỗi năm, sự mất cân đối càng rõ ràng.

Tỉ lệ lao động thất nghiệp tham gia học nghề rất khiêm tốn, cao nhất cũng chỉ đạt 2,22% vào năm 2022 và thậm chí đã rơi xuống mức đáy 0,92% vào năm 2023 - chính là năm có số người thất nghiệp cao kỷ lục. “Đây là một nghịch lý lớn, cho thấy chính sách đã không phản ứng kịp thời và hiệu quả với tín hiệu của thị trường. Thay vì được đẩy mạnh khi cần thiết nhất, hoạt động này lại bị thu hẹp lại, cho thấy những vấn đề nghiêm trọng trong cơ chế triển khai, từ công tác tư vấn, định hướng đến sự hấp dẫn của các chương trình đào tạo”, Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội nhận định.

Năm 2021, tỉ lệ người học nghề/người hưởng trợ cấp thất nghiệp đạt 1,69%, năm 2024 là 1,49%; tỉ lệ chi học nghề/chi trợ cấp thất nghiệp, năm 2021 là 0,21%, năm 2024 là 0,19%.

Sự mất cân đối này còn được thể hiện một cách sâu sắc qua cơ cấu phân bổ tài chính. Tỉ trọng kinh phí chi cho học nghề so với tổng kinh phí chi trả trợ cấp thất nghiệp là con số không đáng kể, dao động từ 0,14% đến 0,37%. Điều này cho thấy, về bản chất, chính sách bảo hiểm thất nghiệp vẫn đang vận hành như một cỗ máy chi trả tài chính một chiều, thay vì một hệ thống chủ động đầu tư vào việc tái tạo và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.

Với nguồn kết dư của Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp rất lớn, việc chỉ dành một phần ngân sách quá nhỏ cho đào tạo lại là một sự lãng phí cơ hội to lớn. Nó cho thấy chính sách đang đi theo hướng giải quyết phần ngọn (hỗ trợ tài chính tạm thời) thay vì phần gốc của vấn đề thất nghiệp (nâng cao năng lực cạnh tranh cho người lao động). Hạn chế trong công tác hỗ trợ học nghề chính là điểm nghẽn lớn nhất, làm giảm đi ý nghĩa và hiệu quả dài hạn của toàn bộ chính sách bảo hiểm thất nghiệp, đòi hỏi phải có những cải cách mang tính đột phá và quyết liệt trong thời gian tới.

Nguồn:laodong.vn Copy link