Thêm hàng rào bảo vệ người lao động từ đề xuất làm việc không quá 8 giờ/ngày

Bộ Tư pháp đang thẩm định dự thảo nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Việc làm về chính sách hỗ trợ tạo việc làm do Bộ Nội vụ xây dựng.

Theo đề xuất của Bộ Nội vụ, thời giờ làm việc của người lao động không quá 8 giờ/ngày, mỗi tuần nghỉ ít nhất một ngày (24 giờ liên tục), và trong trường hợp làm thêm, tổng số giờ không quá 12 giờ/ngày.

So với các quy định của Bộ luật Lao động hiện hành, thì đề xuất này có những điểm mới quan trọng, giúp cụ thể hóa quyền lợi và tăng khả năng bảo vệ người lao động, nhất là nhóm yếu thế.

Đầu tiên là quy định chi tiết hơn về cách tính thời gian làm việc và nghỉ ngơi.

Nếu trước đây luật chủ yếu đặt khung tối đa 48 giờ/tuần và nghỉ ít nhất 24 giờ/tuần, thì nay dự thảo cụ thể hóa thành mỗi ngày không quá 8 giờ, mỗi tuần bắt buộc phải có một ngày nghỉ, và trong trường hợp đặc thù thì tính bình quân mỗi tháng ít nhất bốn ngày.

Cách diễn đạt này khiến quyền được nghỉ ngơi của người lao động trở nên rõ ràng, dễ hiểu, dễ áp dụng hơn. Nó giúp chính bản thân người lao động có cơ sở để tự giám sát và bảo vệ mình, không bị rơi vào tình cảnh phải làm việc kiệt sức chỉ vì doanh nghiệp khéo chia nhỏ thời gian hoặc dồn ca để lách luật.

Tương tự, điểm mới tiếp theo nằm ở cơ chế trả công cho người lao động. Thay vì chỉ quy định chung “không được thấp hơn mức lương tối thiểu vùng” như Bộ Luật Lao động, dự thảo phân tách rõ: người lao động làm đủ 8 giờ/ngày và 26 ngày/tháng thì tính theo tháng; nếu làm không đủ thì tính theo giờ.

Điều này đặc biệt quan trọng với những người làm bán thời gian, thời vụ hoặc theo dự án…, lâu nay thường bị thiệt thòi trong việc trả công do chưa có khung pháp lý rõ ràng.

Nay, mọi công sức bỏ ra, dù theo giờ hay theo ngày, đều có một mức chuẩn tối thiểu bảo vệ. Đó là bước tiến lớn về minh bạch thu nhập và công bằng trong đối xử.

Về làm thêm giờ, dự thảo giữ nguyên tỷ lệ trả thêm 150% – 200% – 300% cho ngày thường, ngày nghỉ hằng tuần và lễ, Tết. Nhưng điều đáng chú ý là bổ sung giới hạn tổng số giờ làm việc và làm thêm không quá 12 giờ/ngày.

Như vậy, người lao động có thể lựa chọn tăng thu nhập hợp pháp khi nhận làm thêm, nhưng không rơi vào cảnh làm việc kiệt quệ, vượt sức chịu đựng.

Dự thảo cũng dành riêng một chương cho chính sách việc làm công với các quy định: người lao động được bảo đảm an toàn, vệ sinh lao động, được huấn luyện, cung cấp thông tin, thậm chí có cơ chế tham gia bảo hiểm tai nạn lao động tự nguyện. Chủ đầu tư còn có trách nhiệm mua bảo hiểm bắt buộc trong hoạt động xây dựng.

Đây chính là sự bổ sung kịp thời để tạo lưới an sinh cho nhóm người vốn dễ bị bỏ quên, làm việc nặng nhọc, nguy hiểm nhưng ít được bảo vệ.

Điều quan trọng và ý nghĩa lớn nhất của những điểm mới trong đề xuất của Bộ Nội vụ lần này là tăng tính khả thi. Khi quy định được cụ thể hóa theo ngày, theo giờ, người lao động dễ hiểu, dễ giám sát; cơ quan quản lý cũng thuận tiện trong kiểm tra, xử lý vi phạm.

Điều này hạn chế tình trạng luật đã có quy định, chế tài, nhưng trong thực tế người lao động vẫn chịu thiệt thòi, do tình trạng lách luật hoặc cố tình hiểu sai về luật của chủ doanh nghiệp và cơ quan quản lý.

Dự thảo nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Việc làm về chính sách hỗ trợ tạo việc làm do Bộ Nội vụ xây dựng đang được người lao động cả nước quan tâm, chờ đón.

Bởi nếu được thông qua và thực thi nghiêm túc, đây sẽ là những hàng rào bảo vệ vững chắc hơn về quyền lợi, sức khoẻ, sự an toàn, giúp người lao động yên tâm cống hiến.