EU tìm cách trấn an Ukraina giữa lúc chính sách của Mỹ khó đoán

Ngày 23.10, các nhà lãnh đạo Liên minh châu Âu (EU) tổ chức cuộc gặp thượng đỉnh tại Brussels với sự tham dự của Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky.

Sự hiện diện của ông Zelensky được xem là một biểu tượng quan trọng, trong bối cảnh mục tiêu chính của hội nghị là thể hiện sự ủng hộ vững chắc và lâu dài dành cho Kiev, đặc biệt sau những tín hiệu chính sách khó đoán từ đồng minh quan trọng nhất là Mỹ trong tuần qua.

Tại hội nghị, các nhà lãnh đạo dự kiến sẽ tái khẳng định sự ủng hộ đối với toàn vẹn lãnh thổ của Ukraina. Quan trọng hơn, họ được kỳ vọng sẽ đồng ý thúc đẩy một đề xuất gây tranh cãi: Sử dụng lợi nhuận từ tài sản bị đóng băng của Nga để bảo lãnh cho một khoản vay khổng lồ trị giá 140 tỉ euro (khoảng 163 tỉ USD) dành cho Kiev.

Tổng thống Zelensky cũng nhận được một sự khích lệ khác dưới hình thức gói trừng phạt thứ 19 của EU chống lại Nga.

Động thái thể hiện sự đoàn kết của EU diễn ra sau một tuần đầy biến động. Việc Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố rồi lại hoãn kế hoạch gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin, cùng một cuộc gặp được cho là "căng thẳng" với Tổng thống Zelensky, đã làm dấy lên lo ngại về cam kết của Washington.

Trước những tín hiệu khó đoán, các nhà lãnh đạo châu Âu muốn gửi đi một thông điệp rõ ràng rằng, Ukraina vẫn có thể tin tưởng vào sự hỗ trợ của họ.

Đề xuất sử dụng tài sản Nga là dấu hiệu rõ nhất cho cam kết này. Theo kế hoạch, EU sẽ dùng lợi nhuận phát sinh từ chứng khoán của Ngân hàng Trung ương Nga bị đóng băng để cấp cho Kiev "một khoản vay bồi thường" khoảng 163 tỉ USD. Số tiền này được kỳ vọng sẽ đủ trang trải phần lớn nhu cầu tài chính của Ukraina trong 2 năm tới, 2026 và 2027.

Tuy nhiên, kế hoạch vẫn đối mặt nhiều rào cản. Các nhà lãnh đạo sẽ phải giải quyết những lo ngại về rủi ro pháp lý và tài chính, đặc biệt từ Bỉ - quốc gia đang nắm giữ phần lớn tài sản của Nga thông qua công ty lưu ký Euroclear. Bên cạnh đó, các nước thành viên cũng đang tranh cãi về điều kiện sử dụng khoản vay: Liệu nó chỉ dành cho mua vũ khí châu Âu hay có thể linh hoạt hơn cho hỗ trợ ngân sách và mua vũ khí từ các nguồn khác.

Dự kiến, các nhà lãnh đạo sẽ giao nhiệm vụ cho Ủy ban châu Âu trình bày một đề xuất pháp lý chính thức để khởi động quy trình. Về phía mình, Nga đã gọi ý tưởng này là bất hợp pháp và cảnh báo sẽ có hành động trả đũa.

Gói trừng phạt thứ 19 của EU, bao gồm lệnh cấm nhập khẩu khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) của Nga từ năm 2027, cũng được thông qua tại hội nghị lần này.