EU trả giá tức thì khi đoạn tuyệt khí đốt Nga qua Ukraina

Tuyên bố này xuất hiện ngay sau khi một nhóm công ty lớn ở Trung Âu lên tiếng kêu gọi EU hỗ trợ tiếp tục hợp đồng trung chuyển.

Theo Bloomberg, giá khí đốt tại châu Âu tăng 4,4% hôm 17.12, mức tăng mạnh nhất kể từ giữa tháng 11, sau khi Ủy ban châu Âu khẳng định đã chuẩn bị sẵn sàng cho việc kết thúc thỏa thuận trung chuyển khí đốt Nga - Ukraina vào cuối năm nay.

Cuộc đua nước rút để tránh gián đoạn nguồn cung

Thời gian đang dần cạn kiệt khi thỏa thuận hiện tại giữa Nga và Ukraina sẽ hết hạn vào cuối năm. Các quốc gia Đông Âu - nơi vẫn phụ thuộc vào nguồn khí đốt giá rẻ từ Nga - đang chịu áp lực lớn. Nếu dòng chảy bị cắt đứt, giá khí đốt có nguy cơ tăng vọt và cuộc đua tranh giành nguồn cung thay thế sẽ càng khốc liệt, nhất là khi lượng khí dự trữ của châu Âu hiện đang ở mức thấp bất thường.

Các công ty lớn như SPP của Slovakia, MOL của Hungary và các tập đoàn năng lượng từ Áo, Italy và Slovakia đã cùng ký tuyên bố chung kêu gọi duy trì hợp đồng trung chuyển. Ông Vojtech Ferencz, Chủ tịch kiêm CEO của SPP, khẳng định: "Chúng tôi sẽ gửi tuyên bố này đến Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen để bà nắm được rõ mối đe dọa đối với an ninh năng lượng và kinh tế trong khu vực".

Căng thẳng leo thang: EU đứng giữa ngã ba đường

Tuyên bố của EU khiến nhiều bên lo ngại khi khẳng định: "Ủy ban không quan tâm đến việc tiếp tục trung chuyển khí đốt Nga qua Ukraina. EU đã sẵn sàng với các phương án thay thế".

Dù châu Âu đã giảm phụ thuộc vào khí đốt Nga sau cuộc xung đột Ukraina, nhưng các quốc gia không giáp biển như Slovakia và Hungary vẫn phụ thuộc lớn vào nguồn cung giá rẻ này. Việc dừng trung chuyển không chỉ đẩy giá lên cao mà còn có thể gây ra thiếu hụt khí đốt trong một mùa đông lạnh giá.

Đại diện Slovakia, Phó Thủ tướng Denisa Sakova, cho biết nước này đang gấp rút đàm phán với nhiều đối tác, trong đó có Gazprom của Nga, để tìm giải pháp cung cấp và trung chuyển 15 tỉ mét khối khí đốt - tương đương khối lượng hiện tại qua đường ống Ukraina.

Thiệt hại chờ trực: Ai sẽ là người chịu trận?

Theo SPP, việc dừng trung chuyển khí đốt sẽ khiến Slovakia thiệt hại hơn 220 triệu euro để mua và trung chuyển từ nguồn thay thế. Trong khi đó, Ukraina cũng cảnh báo cơ sở hạ tầng khí đốt của nước này sẽ chịu tổn thất "không thể phục hồi" nếu dòng chảy bị gián đoạn.

Mặc dù EU khẳng định tác động lên giá khí đốt sẽ "không đáng kể", nhưng thị trường vẫn đang chịu áp lực lớn. Ông Ferencz cảnh báo: "Nếu mùa đông khắc nghiệt xảy ra, tình trạng thiếu hụt khí đốt và gián đoạn nguồn cung trên toàn châu Âu là điều khó tránh khỏi".

Trong bối cảnh đó, Ukraina tuyên bố sẵn sàng hợp tác với EU để trung chuyển khí đốt từ các nguồn khác ngoài Nga nếu có yêu cầu.

Theo Bloomberg, cuộc khủng hoảng khí đốt châu Âu đang ở ngã rẽ quan trọng khi EU quyết tâm đoạn tuyệt với nguồn cung Nga, nhưng cái giá phải trả có thể là sự leo thang giá cả và áp lực lớn lên nền kinh tế của các quốc gia Trung và Đông Âu.