Nguy cơ Nga viện dẫn học thuyết hạt nhân khi Ukraina được dùng vũ khí tầm xa

Điện Kremlin cảnh báo đây là quyết định nguy hiểm, đi ngược nỗ lực hòa bình và có thể khiến xung đột leo thang mất kiểm soát.

Ngày 26.5, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov tuyên bố các báo cáo cho thấy phương Tây đã dỡ bỏ giới hạn tầm bắn với vũ khí tầm xa cho Ukraina là “hoàn toàn trái ngược với mong muốn giải quyết chính trị và những nỗ lực hòa bình đang được thực hiện”.

RT dẫn lời ông Peskov nhấn mạnh: “Nếu những quyết định này thực sự đã được đưa ra, chúng cực kỳ nguy hiểm… Chúng đặt dấu hỏi lớn về thiện chí hòa giải từ phía phương Tây”.

Tuyên bố của ông được đưa ra sau khi Thủ tướng Đức Friedrich Merz tại Diễn đàn EuropaForum xác nhận: “Không còn bất kỳ hạn chế nào về tầm bắn đối với vũ khí phương Tây dùng để chống lại các mục tiêu quân sự Nga. Không có giới hạn nào từ phía Anh, Pháp, Đức hay Mỹ”.

Nga nhiều lần cảnh báo việc cho phép Ukraina dùng vũ khí tầm xa tấn công sâu vào lãnh thổ Nga có thể biến NATO thành bên tham chiến trực tiếp.

Theo lập luận từ phía Nga, Kiev không có năng lực độc lập để xác định mục tiêu xa, mà cần dữ liệu vệ tinh từ các nước NATO - yếu tố mà Mátxcơva cho rằng tương đương với sự can dự trực tiếp.

Tháng 11 năm ngoái, Nga đã điều chỉnh học thuyết hạt nhân sau khi các nước phương Tây bắt đầu bàn thảo về khả năng cho Ukraina sử dụng tên lửa tầm xa tấn công sâu vào nội địa Nga.

Theo đó, Nga mở rộng danh sách các tình huống có thể kích hoạt phản ứng hạt nhân, bao gồm cả khả năng một quốc gia phi hạt nhân (hoặc nhóm quốc gia) được nước sở hữu vũ khí hạt nhân hậu thuẫn tiến hành hành động mà Nga coi là “cuộc tấn công liên hợp”.

Kể từ đầu năm nay, Ukraina đã nhiều lần sử dụng vũ khí tầm xa do phương Tây cung cấp - bao gồm Storm Shadow (Anh), SCALP (Pháp), ATACMS (Mỹ) - để đánh trúng các mục tiêu trong sâu nội địa Nga, từ căn cứ không quân đến trung tâm hậu cần quân sự.

Dù học thuyết hạt nhân của Nga vẫn nhấn mạnh vũ khí hạt nhân chỉ là “biện pháp cuối cùng, bắt buộc”, nhưng sự thay đổi ngôn ngữ cho thấy ngưỡng kích hoạt có thể đã thấp hơn, đặc biệt trong bối cảnh vũ khí phương Tây ngày càng vượt ngoài giới hạn cũ.

Hồi đầu tháng này, Nga và Ukraina đã nối lại đàm phán trực tiếp lần đầu kể từ năm 2022. Hai bên thống nhất sẽ xây dựng đề xuất chi tiết về lệnh ngừng bắn, thực hiện trao đổi 1.000 tù nhân và tiếp tục các vòng thương lượng.

Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov hôm 24.5 tiết lộ Mátxcơva đang ở “giai đoạn cuối” chuẩn bị một bản ghi nhớ về các nguyên tắc và lộ trình giải quyết xung đột.

Tuy nhiên, với việc các loại vũ khí tầm xa đang liên tục được chuyển giao và sử dụng, không ai dám chắc những tiến triển trên bàn đàm phán có thể chống chọi được bao lâu trước sức nóng từ chiến trường.