Ukraina thúc giục điều tra cáo buộc Nga dùng vũ khí hóa học

Yêu cầu điều tra được Kiev đệ trình lên Hội đồng Chấp hành của OPCW, diễn ra tại The Hague (Hà Lan) trong khuôn khổ phiên họp kín kéo dài 4 ngày với sự tham gia của 41 quốc gia thành viên ngày 8.7.

Theo văn bản gửi đi, Ukraina đề nghị Tổng Giám đốc OPCW xúc tiến việc thành lập một cơ chế độc lập và khách quan nhằm điều tra các trường hợp sử dụng vũ khí hóa học bị nghi ngờ trong lãnh thổ Ukraina.

Văn bản này cũng kêu gọi cơ chế điều tra có quyền thu thập thêm bằng chứng và xác định người chịu trách nhiệm, tổ chức và nhà tài trợ của các hành vi sử dụng vũ khí hóa học.

Động thái của Kiev được đưa ra sau khi cơ quan tình báo quân đội Hà Lan và Đức thông báo họ có bằng chứng về việc Nga sử dụng rộng rãi vũ khí bị cấm tại các khu vực tiền tuyến.

Ông Fernando Arias - người đứng đầu OPCW - tuyên bố rằng, OPCW sẽ tăng cường giám sát các hoạt động dọc theo đường xung đột Nga - Ukraina, trong bối cảnh có nhiều cáo buộc về việc sử dụng tác nhân hóa học độc hại. Ông Arias cũng mời Ukraina thảo luận đề xuất với các quốc gia thành viên OPCW và cho biết, cần có đa số ủng hộ để khởi động cuộc điều tra chính thức.

Trước đó, OPCW từng lập nhóm điều tra tương tự vào năm 2018 để làm rõ việc sử dụng vũ khí hóa học tại Syria. Nhóm này đã xác định rằng, lực lượng chính phủ Syria và tổ chức Nhà nước Hồi giáo từng sử dụng chất cấm trong cuộc xung đột bắt đầu từ năm 2011.

Vào tháng 5 năm ngoái, Mỹ lần đầu cáo buộc Nga sử dụng chloropicrin - một hợp chất hóa học có độc tính cao hơn cả khí kiểm soát bạo loạn và từng được dùng trong Thế chiến I. Tuy nhiên, năm ngoái, OPCW đánh giá, các cáo buộc của cả Nga và Ukraina đều chưa đủ căn cứ vững chắc.

Trong khi đó, cả Nga và Ukraina đều phủ nhận việc sử dụng vũ khí hóa học kể từ khi xung đột bùng phát năm 2022. Dù vậy, cơ quan tình báo Hà Lan cho hay, ít nhất 3 quân nhân Ukraina đã thiệt mạng do vũ khí hóa học, trong khi hơn 2.500 người bị thương báo cáo triệu chứng liên quan đến chất độc.

Trong một động thái liên quan, Anh vừa áp đặt lệnh trừng phạt đối với hai cá nhân và một thực thể Nga vì liên quan đến chương trình vũ khí hóa học, như một phần nỗ lực nhằm gây sức ép lên Mátxcơva.