Báo động về bệnh thận “trẻ hóa”

Trước đây, suy thận mạn được xem là bệnh của người cao tuổi. Nhưng vài năm trở lại đây, các bác sĩ ghi nhận xu hướng đáng lo ngại: Bệnh thận đang ngày càng “trẻ hóa”. Nhiều người mới ngoài đôi mươi đã phải gắn bó với máy lọc máu - điều từng rất hiếm cách đây một thập kỷ.

Thống kê của Bộ Y tế, Việt Nam hiện có hơn 10 triệu người mắc bệnh thận mạn, trong đó khoảng 26.000 người đã bước vào giai đoạn cuối, cần lọc máu định kỳ hoặc ghép thận để duy trì sự sống. Đáng chú ý, số bệnh nhân trẻ tuổi đang tăng nhanh.

Tại Trung tâm Thận - Tiết niệu và Lọc máu (Bệnh viện Bạch Mai), mỗi ngày ghi nhận từ 30-40 ca mới, trong đó có không ít trường hợp dưới 30 tuổi, thậm chí chỉ 15-16 tuổi đã ở giai đoạn cuối.

Như trường hợp con anh bạn ở trên, cậu thanh niên sau khi ra trường là lập trình viên, làm việc trung bình 8-10 tiếng mỗi ngày, thường xuyên thức khuya, ăn uống qua loa bằng mì tôm và nước ngọt có gas.

“Đầu năm 2025, con tôi nói thấy người mệt mỏi, sụt cân nhanh, da sạm đi. Khi đi khám, bác sĩ nói con tôi đã bị suy thận mạn giai đoạn cuối. Từ đó, con tôi phải lọc máu 3 lần/tuần, mỗi lần 4 tiếng. Tương lai không biết sẽ ra sao”, người bạn chia chia sẻ.

Một thanh niên khỏe mạnh, đang ở độ tuổi sung sức nhất, bỗng trở thành bệnh nhân suy thận mạn - đó không chỉ là bi kịch cá nhân mà còn là hồi chuông cảnh báo cho cả thế hệ.

Suy thận mạn là tình trạng chức năng thận suy giảm kéo dài, khiến cơ thể không còn khả năng lọc bỏ độc tố, cân bằng nước và điện giải. Bệnh tiến triển âm thầm, có thể kéo dài nhiều năm mà không có triệu chứng rõ ràng.

Những dấu hiệu như mệt mỏi, phù nhẹ, tiểu đêm nhiều, chán ăn... thường bị xem nhẹ hoặc đổ lỗi cho căng thẳng, thiếu ngủ. Đến khi phát hiện, nhiều người đã ở giai đoạn muộn, không còn khả năng điều trị bảo tồn.

Đằng sau mỗi ca bệnh là sự chủ quan và một chuỗi thói quen không lành mạnh: Thức khuya, ít vận động, ăn mặn, uống ít nước, lạm dụng rượu bia, thuốc giảm đau, thực phẩm chức năng, đồ ăn nhanh... Trong thời đại công nghệ, giới trẻ dễ dàng “quên mất” cơ thể mình trong guồng quay công việc và mạng xã hội - để rồi trả giá bằng sức khỏe.

Điều đáng nói, hầu hết nguyên nhân gây bệnh thận có thể phòng ngừa được: Kiểm soát huyết áp, ăn nhạt, không lạm dụng thuốc, uống đủ nước, duy trì cân nặng hợp lý và khám sức khỏe định kỳ. Nhưng trong thực tế, những điều tưởng đơn giản ấy lại là “xa xỉ phẩm” với nhiều người trẻ.

Chi phí chạy thận mỗi năm có thể lên tới hàng trăm triệu đồng, vượt quá khả năng của nhiều gia đình. Không chỉ mất tiền bạc, người bệnh còn đối diện nỗi ám ảnh tinh thần và gánh nặng suốt đời. Đó là lý do vì sao các chuyên gia y tế kêu gọi thay đổi từ nhận thức: đừng coi thường những dấu hiệu nhỏ nhất của cơ thể, bởi thận không biết nói, nhưng hậu quả của việc “nghe muộn” là cả cuộc đời phụ thuộc vào máy móc.

Một thế hệ khỏe mạnh là nền tảng của tương lai đất nước. Nhưng nếu chúng ta tiếp tục sống nhanh, ăn vội, làm việc quên nghỉ, thì “cỗ máy lọc” trong cơ thể sẽ sớm gục ngã. Đây cũng là cảnh báo về lối sống của một bộ phận thế hệ trẻ hiện nay.