Cảnh báo nguy cơ đột quỵ tăng nhanh ở người trẻ không bệnh nền

Căn bệnh nguy hiểm đang âm thầm trẻ hóa

Nhiều người vẫn lầm tưởng đột quỵ là căn bệnh chỉ xảy ra ở người già. Tuy nhiên, thực tế cho thấy căn bệnh này không chừa bất kỳ ai - kể cả trẻ em. Hiện nay, khoảng 10% ca đột quỵ xảy ra ở người trẻ và con số này đang có xu hướng không ngừng gia tăng.

PGS.TS Mai Duy Tôn - Giám đốc Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai - cho biết, Trung tâm từng tiếp nhận nhiều trường hợp bệnh nhân trẻ bị đột quỵ, trong đó có cả trẻ dưới 15 tuổi. Điển hình là một bé trai 9 tuổi, đột ngột bị tê liệt nửa người khi đang đi học. Dù kết quả chụp cắt lớp chưa phát hiện tổn thương, nhưng hình ảnh cộng hưởng từ đã xác định bé bị nhồi máu não.

Một trường hợp khác là bé gái 12 tuổi ở Phú Thọ nhập viện sau 12 tiếng kể từ khi có dấu hiệu nhìn mờ - triệu chứng không rõ ràng khiến gia đình chủ quan. Kết quả chẩn đoán cho thấy bệnh nhi bị phình thông động tĩnh mạch não - một dạng đột quỵ nguy hiểm.

Theo PGS Mai Duy Tôn, trong số bệnh nhân đột quỵ nhập viện, khoảng 10% là người trẻ dưới 45 tuổi, chủ yếu do xuất huyết não hoặc tắc nghẽn mạch máu não. Đáng lo ngại, nhiều người trẻ còn thiếu kiến thức và chủ quan, khiến việc phát hiện và điều trị sớm trở nên khó khăn.

Bác sĩ Nguyễn Ngọc Uyển - khoa Cấp cứu, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cho biết, thời gian gần đây, đơn vị liên tục tiếp nhận các ca đột quỵ, trong đó nhiều bệnh nhân là người trẻ, không có tiền sử bệnh lý.

Trường hợp điển hình là anh Đ.V.Đ (45 tuổi, Hà Nội), bất ngờ rơi vào hôn mê sau khi tắm khuya. Kết quả chẩn đoán cho thấy bệnh nhân bị xuất huyết não với khối máu tụ lên tới 90cm³, buộc phải phẫu thuật mở sọ giải áp để giữ mạng sống.

Một trường hợp khác là anh N.X.K (42 tuổi, Hải Dương), cũng đột ngột đau đầu, ý thức mờ dần rồi hôn mê sâu ngay sau khi tắm đêm. Dù được cấp cứu kịp thời, nhưng tổn thương chảy máu não quá nặng khiến bệnh nhân không thể qua khỏi. Cả hai đều là người khỏe mạnh, không có bệnh nền, nhưng đều bị đột quỵ nặng sau khi tiếp xúc với lạnh đột ngột - yếu tố nguy cơ thường bị xem nhẹ ở người trẻ.

Nhận biết sớm - Cơ hội sống còn

PGS.TS Mai Duy Tôn cho hay, nguyên nhân chủ yếu là do người trẻ thường chủ quan, ít đi khám sức khỏe định kỳ và không nghĩ mình có thể mắc các bệnh như tăng huyết áp hay tiểu đường - những yếu tố nguy cơ hàng đầu dẫn đến đột quỵ.

Bên cạnh đó, lối sống thiếu khoa học cũng là tác nhân đáng lo. Nhiều người trẻ thường xuyên sử dụng rượu bia, ăn đồ chiên rán, thức ăn nhanh, đồng thời lạm dụng các chất kích thích như ma túy đá, cần sa hay thuốc lá điện tử… Những thói quen này đang âm thầm hủy hoại sức khỏe mạch máu và hệ thần kinh.

Đột quỵ hay thường được người dân gọi là tai biến mạch máu não. Đây là tình trạng não bị tổn thương nghiêm trọng do quá trình cung cấp máu lên não bị giảm, gián đoạn khiến não thiếu ôxy, dưỡng chất để nuôi tế bào. Chủ yếu trên thực tế có 2 loại đột quỵ là bị tắc mạch máu nuôi não và chảy máu (xuất huyết) não. Cả 2 loại tai biến này đều tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của vùng não bị tổn thương có thể dẫn đến tử vong trong thời gian ngắn.

Đột quỵ có hai thể chính là nhồi máu não (chiếm khoảng 80%) và chảy máu não (20%). Đối với người trẻ, chảy máu não thường do dị dạng mạch máu hoặc phình động mạch. Tuy nhiên, dù là thể nào, việc không được cấp cứu trong “giờ vàng” - 4,5 giờ đầu sau khi khởi phát triệu chứng - đều khiến khả năng phục hồi thấp, thậm chí dẫn đến tàn phế hoặc tử vong.

Theo bác sĩ Nguyễn Ngọc Uyển, 3 dấu hiệu cảnh báo quan trọng gồm méo miệng, lệch góc miệng khi nói hoặc cười; Tê yếu một bên tay hoặc chân; Nói khó, nói ngọng, không nói được.

Khi xuất hiện các dấu hiệu trên, tuyệt đối không tự điều trị theo mẹo dân gian như chích máu, bôi vôi... mà cần gọi cấp cứu ngay để đưa bệnh nhân đến bệnh viện có khả năng xử lý đột quỵ càng sớm càng tốt. “Người trẻ cần học cách lắng nghe cơ thể, đừng đợi đến khi quá muộn mới đi khám. Nếu được phát hiện và xử lý kịp thời, cơ hội phục hồi vẫn luôn còn” - PGS Mai Duy Tôn nhấn mạnh.