Gần 2.500 người bệnh viêm gan B được miễn phí xét nghiệm viêm gan D theo tiêu chuẩn Mỹ để tầm soát sớm nguy cơ xơ gan, ung thư gan

Hiện thế giới ghi nhận 5 loại virus viêm gan ở người (A, B, C, D, E). Trong đó virus viêm gan D là một virus RNA “khiếm khuyết”, chỉ có thể tồn tại và nhân lên khi có mặt virus viêm gan B, gây tổn thương gan nặng nề hơn so với nhiễm viêm gan B đơn thuần. Virus viêm gan D lây truyền qua đường máu và các dịch cơ thể tương tự viêm gan B. Ở một người mắc cùng lúc 2 loại virus này sẽ làm tăng nguy cơ suy gan, xơ gan và ung thư gan.

Dù nguy hiểm như vậy, nhưng phần lớn người bệnh viêm gan B không biết mình có nhiễm virus viêm gan D hay không vì xét nghiệm viêm gan D không được triển khai thường quy. Nếu không tầm soát viêm gan D, Việt Nam đang bỏ lỡ một biến số lớn trong tiên lượng bệnh gan. Ước tính có khoảng 62-72 triệu người trên thế giới đang mang virus viêm gan D.

Nghiên cứu HEP-D là nghiên cứu đầu tiên với quy mô lớn nhất từ trước đến nay tại Việt Nam về viêm gan D là dự án nghiên cứu chung giữa các nhà khoa học của Viện Nghiên cứu Tâm Anh thuộc Hệ thống  BVĐK Tâm Anh, Viện Nghiên cứu Vi sinh và Chống dịch Stanford (Mỹ). Nghiên cứu sẽ được triển khai đa trung tâm tại BVĐK Tâm Anh Hà Nội, BVĐK Tâm Anh TP.HCM và Bệnh viện Bạch Mai từ tháng 11/2025 đến tháng 7/2026. Viện Nghiên cứu Tâm Anh tài trợ toàn bộ chi phí xét nghiệm liên quan nghiên cứu cho gần 2.500 ca xét nghiệm đầu tiên, giúp những người bệnh đồng mắc viêm gan B - D thêm cơ hội phát hiện sớm, chủ động ngăn chặn xơ gan - ung thư gan hiệu quả hơn. Nghiên cứu còn đặt nền móng cho các chương trình thúc đẩy nghiên cứu và đưa ra phác đồ, thuốc điều trị viêm gan D trong tương lai gần.

 Từ ngày 25/11, 3 bệnh viện đang triển khai nghiên cứu sẽ bắt đầu thu tuyển bệnh nhân. Bác sĩ Phương Lễ Trí, Giám đốc Điều hành Viện Nghiên cứu Tâm Anh, cho biết, nghiên cứu HEP-D do Viện Nghiên cứu Tâm Anh triển khai sẽ thu nhận bệnh nhân từ 16 tuổi trở lên đã được chẩn đoán viêm gan B mạn tính. Người tham gia chỉ cần đến thăm khám một lần duy nhất và được làm xét nghiệm máu để phát hiện có nhiễm virus viêm gan D hay không. Ngoài miễn phí chi phí xét nghiệm, người tham gia được hỗ trợ một phần chi phí đi lại và có thể rút lui bất kỳ lúc nào.

Xét nghiệm viêm gan D hiện nay đòi hỏi kỹ thuật phức tạp hơn các xét nghiệm viêm gan B thông thường. Do đó, ngay sau khi ký kết hợp tác với Viện Nghiên cứu Vi sinh và Chống dịch Stanford, Viện Nghiên cứu Tâm Anh và Hệ thống BVĐK Tâm Anh đã đầu tư đồng bộ hệ thống trang thiết bị xét nghiệm viêm gan siêu vi D chuyên dụng hiện đại, trị giá hàng chục tỷ đồng.

Trong nghiên cứu này tại Viện Nghiên cứu Tâm Anh, các chuyên gia của Viện Vi sinh và Chống dịch Stanford đã trực tiếp đào tạo về kỹ thuật Q-MAC, sử dụng hệ thống máy của BioDot và Odyssey DLx của LI‑COR (Mỹ). Xét nghiệm này dựa trên kỹ thuật bắt giữ kháng thể trên vi mảng định lượng, phát hiện kháng thể Ig-G (immunoglobulin G) kháng virus viêm gan D. Q-MAC đã được sử dụng bởi nhóm Nghiên cứu của Stanford để sàng lọc bệnh nhân nhiễm virus viêm gan B trong một quần thể lớn được chọn ngẫu nhiên. Xét nghiệm Q-MAC được phát triển là một xét nghiệm thuận tiện để sàng lọc chính xác các quần thể để xác định tỷ lệ lưu hành viêm gan D trong một quần thể có tỷ lệ ung thư biểu mô tế bào gan cao bất thường.

Nghiên cứu HEP-D cũng là cơ hội để Việt Nam chuẩn hóa quy trình tầm soát viêm gan D, nâng cao năng lực chẩn đoán bệnh gan theo chuẩn toàn cầu và tiến tới chuẩn bị tiếp nhận thuốc phát minh điều trị viêm gan D khi được phê duyệt.