Sức khỏe đường tiêu hóa suy giảm do chế độ ăn nhiều thực phẩm chế biến

Các rối loạn tiêu hóa như đầy hơi, ợ nóng, táo bón, tiêu chảy hay kích ứng ruột đang ngày càng trở nên phổ biến ở mọi lứa tuổi. Nếu trước đây những vấn đề này thường gắn với người lớn tuổi, thì hiện nay chúng xuất hiện nhiều hơn ở thanh thiếu niên, người trẻ đi làm và thậm chí cả trẻ nhỏ. Xu hướng này được ghi nhận chủ yếu do thói quen ăn uống thiếu lành mạnh và lối sống ít vận động ngày càng phổ biến.

Tại sao các vấn đề đường ruột ngày càng gia tăng?

Theo Tiến sĩ Soni, Bác sĩ phẫu thuật tiêu hóa tại Bệnh viện CK Birla, Jaipur (Ấn Độ), một trong những nguyên nhân chính khiến các vấn đề về đường ruột tăng mạnh là việc tiêu thụ quá nhiều thực phẩm chế biến sẵn và đồ ăn vặt. Đây là nhóm thực phẩm chứa nhiều calo, đường, muối và chất béo bão hòa nhưng lại thiếu chất xơ, vitamin và khoáng chất cần thiết cho hệ tiêu hóa.

Khi cơ thể hấp thụ quá thường xuyên các loại đồ ăn này, hệ vi sinh đường ruột bị ảnh hưởng đáng kể. Lợi khuẩn vốn đóng vai trò quan trọng trong tiêu hóa và miễn dịch dần suy yếu, trong khi vi khuẩn có hại phát triển mạnh. Sự mất cân bằng này có thể dẫn đến đầy hơi, viêm ruột, loạn khuẩn, rối loạn tiêu hóa và làm tăng nguy cơ béo phì cùng các bệnh chuyển hóa.

Lối sống thiếu lành mạnh góp phần làm tình trạng nặng thêm

Tiến sĩ Soni cho biết, bên cạnh việc lựa chọn thực phẩm không phù hợp, nhiều thói quen sinh hoạt khác cũng làm rối loạn quá trình tiêu hóa:

Ăn uống thất thường, bỏ bữa

Dùng bữa tối muộn

Uống ít nước

Ít vận động

Căng thẳng kéo dài

Thiếu ngủ

Lạm dụng thực phẩm đóng gói, chế biến sẵn

Những yếu tố này khiến hệ tiêu hóa phải làm việc quá tải, giảm nhu động ruột, tăng acid dạ dày và gây mất cân bằng hệ vi sinh.

Bốn thói quen đơn giản giúp cải thiện sức khỏe đường ruột

Ưu tiên thực phẩm tươi và nguyên chất: Rau củ, trái cây nguyên quả, các loại đậu và ngũ cốc nguyên hạt cung cấp chất xơ tự nhiên, giúp nuôi dưỡng lợi khuẩn đường ruột và hỗ trợ tiêu hóa hiệu quả.

Hạn chế thực phẩm chế biến và đóng gói: Giảm thiểu đồ uống có đường, đồ ăn nhẹ đóng gói, đồ chiên rán và thực phẩm ăn liền nhằm tránh tình trạng viêm và suy yếu hàng rào bảo vệ ruột.

Chọn chất béo lành mạnh: Các loại hạt, quả bơ, dầu ô liu và hạt giống cung cấp chất béo tốt, hỗ trợ tiêu hóa và giảm nguy cơ viêm.

Bổ sung thực phẩm chứa prebiotic và probiotic: Sữa chua, sữa lên men và các thực phẩm giàu lợi khuẩn giúp cân bằng hệ vi sinh, tăng cường miễn dịch và cải thiện khả năng hấp thụ dinh dưỡng.

Một số thói quen tốt cho hệ tiêu hóa mỗi ngày

Uống đủ nước (khoảng 2–3 lít mỗi ngày)

Ăn thành nhiều bữa nhỏ để giảm áp lực cho hệ tiêu hóa

Giữ lịch ăn uống cố định

Tránh ăn khuya

Duy trì hoạt động thể chất nhẹ

Hạn chế căng thẳng và ngủ đủ giấc

Lưu ý

Sức khỏe đường ruột phản ánh trực tiếp sự lựa chọn thực phẩm và thói quen sinh hoạt của mỗi người. Việc hạn chế đồ ăn vặt, tăng cường thực phẩm tươi, duy trì lối sống điều độ và bổ sung những thói quen tốt cho tiêu hóa sẽ giúp cải thiện sức khỏe hệ ruột, giảm nguy cơ rối loạn tiêu hóa và phòng tránh các bệnh chuyển hóa trong tương lai.