Thiếu máy chạy thận tại khu vực Tây Nguyên: Giải pháp lọc màng bụng tại nhà mang hy vọng mới cho bệnh nhân thận

Thay đổi nhận thức về bệnh thận

Rời nhà từ 4h sáng, chị Tr (Đắk Lắk) đến Bệnh viện Đa khoa Khánh Hòa tái khám bệnh thận mạn tính. Suốt 4 năm qua, mỗi tháng chị phải thuê ôtô với chi phí 1,5 - 2 triệu đồng để đi khám, chưa kể tiền thuốc khoảng 4 triệu đồng/tháng. Kinh tế gia đình vốn khó khăn, căn bệnh càng khiến gia đình chị thêm kiệt quệ.

Thống kê của Bệnh viện Đa khoa Khánh Hòa, trong số 512 bệnh nhân thận mạn tính đang điều trị, có đến 90% rơi vào cảnh khó khăn. Chi phí y tế trung bình cho một bệnh nhân chạy thận nhân tạo là hơn 19 triệu đồng/tháng. Dù bảo hiểm y tế chi trả 80-100% chi phí nhưng người bệnh vẫn phải tự lo mỗi tháng từ 3-5 triệu đồng và là gánh nặng suốt đời.

Tiến sĩ, Bác sĩ Nguyễn Lương Kỷ - Phó Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Khánh Hòa - cho biết, hầu hết bệnh nhân chỉ đến viện khi đã ở giai đoạn cuối, cần lọc máu ngay.

Việc phát hiện muộn, khiến chi phí điều trị cao và mất cơ hội can thiệp sớm. Ông nhấn mạnh, cần có chiến lược sàng lọc, phát hiện bệnh từ giai đoạn 1 - 2 để kiểm soát và làm chậm tiến triển, giúp bệnh nhân sống khỏe mạnh lâu hơn.

Lựa chọn phương pháp điều trị mới

Theo ông Kỷ, tại Việt Nam, tỉ lệ mắc mới bệnh thận mạn tính (CKD - Chronic Kidney Disease) là 120 ca/1 triệu người. Có hơn 90.000 bệnh nhân cần chạy thận và có 9.000 bệnh nhân CKD không được chẩn đoán và điều trị đầy đủ.

Toàn quốc có 350 đơn vị chạy thận nhân tạo với hơn 5.500 máy, đang thực hiện lọc máu cho khoảng 33.000 bệnh nhân.

Với địa bàn rộng lớn như Khánh Hòa, Đắk Lắk, Lâm Đồng, số bệnh nhân tiếp cận điều trị sớm vẫn rất ít, trong khi cơ sở vật chất chưa đáp ứng nhu cầu.

Để giảm tải, nhiều bệnh viện đã phân luồng bệnh nhân và triển khai kỹ thuật mới. Trong đó, Bệnh viện Đa khoa Khánh Hòa là một trong đơn vị dẫn đầu cả nước triển khai giải pháp lọc màng bụng điều trị tại nhà cho bệnh nhân lọc máu.

Bác sĩ Võ Khôi Vũ - Bệnh viện Đa khoa Khánh Hòa - cho biết, lọc màng bụng sử dụng chính màng bụng người bệnh làm màng bán thấm tự nhiên, đưa dịch lọc vào khoang bụng để trao đổi chất và đào thải độc tố. Bệnh nhân có thể tự thực hiện tại nhà sau khi được bác sĩ hướng dẫn, chỉ cần đến bệnh viện tái khám mỗi tháng một lần.

Phương pháp này giúp bệnh nhân chủ động sinh hoạt, tiết kiệm thời gian, chi phí, đặc biệt phù hợp với người bận rộn. Đây cũng là phương pháp lọc máu tại nhà phù hợp xu thế thời đại, giúp giảm tải cho nhân viên y tế và cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân. Phương pháp này là lựa chọn ưu tiên đối với nhóm bệnh nhân trẻ, không đái tháo đường.

Tiếp cận phương pháp này từ 4 năm trước, chị Tr chia sẻ: “Tôi không còn chịu cảnh chờ đợi mệt mỏi ở bệnh viện. Tự điều trị tại nhà giúp tôi chủ động hơn trong chăm sóc gia đình và giảm bớt chi phí”.

Sau thời gian triển khai đến nay. Bệnh viện Đa khoa Khánh Hòa đang dẫn đầu cả nước với 162 bệnh nhân áp dụng lọc màng bụng. Tuy nhiên, tỉ lệ vẫn dưới 10% tổng số bệnh nhân thận mạn. Theo bác sĩ Vũ, nguyên nhân là do thói quen điều trị tại bệnh viện và truyền thông y tế chưa đủ mạnh.

Ông cho rằng, cần đẩy mạnh tư vấn ngay từ giai đoạn đầu, đồng thời truyền thông rộng rãi để người bệnh biết và lựa chọn. Việc tiếp cận sớm và đúng phương pháp không chỉ nâng cao chất lượng sống cho bệnh nhân mà còn giảm tải áp lực cho các bệnh viện lớn đang quá tải trầm trọng.