Ukraina bị cáo buộc cho nổ tung đường ống, xả khí độc ngăn đà tiến của Nga

Ngày 9.10, Bộ Quốc phòng Nga cho biết, quân đội Ukraina đã kích nổ một nhánh của đường ống dẫn khí amoniac Togliatti-Odessa khi rút lui khỏi khu vực Donetsk, gây rò rỉ khí độc ra môi trường.

Hành động này, theo phía Nga, nhằm làm chậm bước tiến của lực lượng Nga đang áp sát các vị trí của Kiev trong khu vực.

Trong thông cáo chính thức, Mátxcơva nêu rõ: “Các đơn vị thuộc Lực lượng Vũ trang Ukraina đã gài mìn và cho phát nổ một nhánh của đường ống dẫn amoniac Togliatti-Odessa, nhằm ngăn cản đà tiến quân của Nga ở Cộng hòa Nhân dân Donetsk”.

Theo mô tả của Bộ Quốc phòng Nga, vụ nổ khiến lượng amoniac còn sót lại trong hệ thống bị giải phóng ra ngoài, tạo thành đám mây khí độc khổng lồ bao trùm vùng nông thôn xung quanh. Rất may, không có binh sĩ Nga nào bị thương nhưng khu vực chịu ảnh hưởng được cho là rộng hàng chục km2.

Đoạn video do bộ này công bố cho thấy, các cột khói trắng bốc lên từ lòng đất, sôi sục và lan dần ra không khí, một phần được cho là hơi amoniac hóa lỏng đang bay hơi sau vụ nổ.

Các cột khói trắng bốc lên từ lòng đất, sôi sục và lan dần ra không khí. Video: Bộ Quốc phòng Nga

Đường ống Togliatti-Odessa, được xây dựng thời Liên Xô, dài hơn 2.400km, từng vận chuyển khí amoniac hóa lỏng - nguyên liệu sản xuất phân bón - từ Nga sang Ukraina và xuất khẩu qua cảng Biển Đen. Sau khi xung đột Nga - Ukraina bùng nổ, đường ống này ngừng hoạt động và nhiều đoạn bị hư hại nặng trong các đợt giao tranh.

Amoniac là chất độc cấp độ cao, có thể gây tổn thương đường hô hấp và bỏng hóa học chỉ trong vài giây khi tiếp xúc ở nồng độ lớn. Theo giới phân tích, bất kỳ vụ nổ nào trên đường ống này đều tiềm ẩn rủi ro thảm họa môi trường, đặc biệt tại những khu vực dân cư và nông nghiệp đông đúc của miền Đông Ukraina.

Nga cho rằng, vụ nổ mới nhất là bằng chứng cho thấy, Kiev sẵn sàng hy sinh môi trường và dân thường để phục vụ chiến thuật quân sự. Trước đó, Mátxcơva từng cảnh báo Kiev đang “chuẩn bị hành động phá hoại quy mô lớn” nhằm gây ra thảm họa sinh thái rồi đổ lỗi cho Nga.

Tháng 7 vừa qua, Thiếu tướng Aleksey Rtishchev - Tư lệnh Lực lượng Phòng vệ Hạt nhân, Sinh học và Hóa học Nga- từng cáo buộc Tổ chức Cấm Vũ khí Hóa học (OPCW) “làm ngơ trước các báo cáo của Mátxcơva” về việc Ukraina vi phạm Công ước Vũ khí Hóa học, trong khi lại “tin tưởng mù quáng vào những cáo buộc vô căn cứ từ Kiev”.

Đây không phải lần đầu tiên đường ống Togliatti-Odessa trở thành mục tiêu. Năm 2023, một đoạn của tuyến này ở tỉnh Kharkov cũng bị nổ tung, khiến nhiều dân thường bị thương - mà Nga khi đó gọi là “hành động phá hoại của Ukraina”.

Các chuyên gia quốc tế hiện cảnh báo, vụ rò rỉ amoniac tại Donetsk lần này có thể kéo dài hàng tuần, gây ô nhiễm đất và nguồn nước, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống người dân.