Hội thảo quốc tế và Triển lãm về bạo lực trực tuyến với phụ nữ và trẻ em trước thềm Lễ Mở ký Công ước Hà Nội

Hội thảo quốc tế và Triển lãm về bạo lực trực tuyến với phụ nữ và trẻ em được tổ chức nhằm thúc đẩy hợp tác đa ngành trong phòng ngừa và ứng phó với bóc lột và lạm dụng tình dục trẻ em trên mạng (OCSEA) và bạo lực giới do công nghệ hỗ trợ (TF-GBV) - những thách thức ngày càng gia tăng trong kỷ nguyên số, đặc biệt ảnh hưởng đến phụ nữ, trẻ em và thanh thiếu niên.

Tham dự Hội thảo, có đại diện các bộ ngành, tổ chức xã hội, các đối tác công nghệ, chuyên gia Liên Hợp Quốc và quốc tế. 

Chương trình Chung Xóa bỏ Bạo lực đối với Phụ nữ và Trẻ em (EVAWC) do UNICEF, UNFPA và UN Women triển khai với sự hỗ trợ của Chính phủ Australia.

Thay mặt UNFPA, UNICEF và UN Women phát biểu khai mạc Hội thảo, bà Pauline Tamesis - đại diện UNICEF - cho biết: Hội thảo này mang ý nghĩa đặc biệt khi sự kiện Lễ mở ký Công ước Liên Hợp quốc chống tội phạm mạng sắp được tổ chức tại Hà Nội. (Công ước Hà Nội)

Bà khẳng định, Công ước Hà Nội không chỉ là một hiệp ước. Đó là một cam kết toàn cầu nhằm bảo vệ phẩm giá con người trong thời đại kỹ thuật số, và vai trò lãnh đạo của Việt Nam trong việc ủng hộ nó là một tín hiệu đáng chú ý cho thế giới.

“Chúng tôi cũng mong đợi những hiểu biết sâu sắc từ Úc, Thái Lan và Niu Di Lân, những nước có kinh nghiệm trong việc giải quyết vấn đề bóc lột tình dục trẻ em trực tuyến và xâm hại thông qua sử dụng công nghệ sẽ giúp Việt Nam đưa Công ước vào thực tiễn.

Chuyển đổi kỹ thuật số đang định hình lại cách chúng ta học tập, làm việc và kết nối - nhưng cơ hội như vậy đi kèm với rủi ro.”

Vị đại diện UNICEF cũng cho hay: Một  cuộc khảo sát  của Liên minh Toàn cầu WeProtect cho thấy 34% thanh niên đã được yêu cầu làm một điều gì đó liên quan đến tình dục trực tuyến trong thời thơ ấu. Và trên toàn cầu, ước tính có khoảng 38% phụ nữ truy cập internet đã từng trải qua bạo lực trực tuyến. Trên khắp châu Á và Thái Bình Dương, từ 16 đến 58% phụ nữ đã trải qua một số hình thức xâm hại với sự tiếp tay của công nghệ, phản ánh rằng bạo lực trực tuyến hiện là một trong những rào cản phổ biến nhất đối với sự tham gia và an toàn của phụ nữ.

Từ những con số trên, bà đưa quan điểm: “Đằng sau mỗi thống kê là một cô gái trẻ bị mồi chài gạ gẫm vì mục đích tình dục hoặc tống tiền thông qua một nền tảng xã hội, một bé trai bị ép chia sẻ hình ảnh nhạy cảm, một người phụ nữ bị nhắm mục tiêu thông qua các mối đe dọa hoặc deepfake. Đây không phải là những vấn đề riêng biệt. Chúng là một phần của cùng một chuỗi bạo lực bắt đầu từ thời thơ ấu, gia tăng qua tuổi chuẩn bị thành niên và thông thường sẽ đi theo phụ nữ trong suốt cuộc đời của họ.

Bóc lột và xâm hại tình dục trẻ em trực tuyến và bạo lực trên cơ sở giới trên nền tảng số cùng có chung một hệ sinh thái số, cùng một thủ phạm và thường nạn nhân cũng là một. Sự chồng lắp của hai hình thức này rõ ràng nhất ở nhóm các em gái chưa thành niên, hữu hình trên mạng nhưng vô hình đối với các hệ thống bảo vệ vẫn tách biệt theo 2 nhóm "phụ nữ" và "trẻ em".”

Theo nhận định của bà, những tác hại này vi phạm quyền con người, quyền an toàn, quyền riêng tư, bình đẳng và sự tham gia của các em. Vì thế cần có sự phối hợp giữa các hệ thống, lấy nạn nhân và trẻ em làm trung tâm, với các dịch vụ chuyên biệt được kết nối thông qua chuyển tuyến, quản lý trường hợp và chia sẻ trách nhiệm giải trình về an toàn và phục hồi.

“Liên Hợp Quốc đánh giá cao cam kết của Việt Nam đối với Công ước mới này và các hiệp ước làm nền tảng cho Công ước mới này – như Công ước quyền trẻ em CRC, Công ước CEDAW, Công ước về quyền của người khuyết tật CRPD, và Tuyên bố ASEAN về bạo lực đối với phụ nữ và bạo lực đối với trẻ em.

Nhiệm vụ chung của chúng ta là làm cho Công ước Hà Nội không chỉ là một công cụ pháp lý mà còn là một khuôn khổ sống động để tăng cường các hệ thống bảo vệ để làm việc cùng nhau, không tách rời.

Thông qua Chương trình Xóa bỏ Bạo lực đối với Phụ nữ và Trẻ em (EVAWC), chúng tôi đang kết nối các hệ thống này: đào tạo nhân viên ứng phó tuyến đầu, hỗ trợ các dịch vụ lấy nạn nhân và trẻ em làm trung tâm, đồng thời vận động đảm bảo an toàn số được đưa vào trong mọi lớp học, phòng khám và cộng đồng.

Đây là cách Việt Nam có thể biến các cam kết quốc tế thành hiện thực cho mọi phụ nữ, thanh thiếu niên và trẻ em.

Chúng tôi cảm ơn Chính phủ Việt Nam vì sự lãnh đạo của Chính phủ Việt Nam, Chính phủ Australia vì mối quan hệ đối tác lâu dài và sự hợp tác ngày càng tăng với các công ty công nghệ, tổ chức xã hội và các nước láng giềng ASEAN có mặt tại đây ngày hôm nay.”

Bà cũng nhấn mạnh: Quan hệ đối tác chỉ quan trọng khi nó mang lại hành động. Khi Việt Nam thúc đẩy chương trình cải cách và số hóa đầy tham vọng của mình, các bộ ngành cần lấy an toàn và bình đẳng số làm trọng tâm trong thiết kế, an toàn từ khâu thiết kế, bao trùm từ khâu thiết kế, trao quyền từ khâu thiết kế.

Cũng giống như Việt Nam đã từng xây dựng năng lực con người thúc đẩy  cải cách Đổi Mới, thế hệ ngày nay phải xây dựng lực lượng lao động trong thời đại số có khả năng bảo vệ và trao quyền cho mọi người dùng - đặc biệt là phụ nữ và trẻ em.

Bà kỳ vọng, qua hội thảo này, các đại biểu tham dự Hội thảo sẽ là những người có thể biến tầm nhìn đó thành hiện thực - các nhà hoạch định chính sách và luật pháp, nhà giáo dục, công an, cán bộ tuyến đầu, kỹ sư công nghệ, học giả và những người vận động chính sách.

“Hãy coi đây là thời điểm chúng ta khẳng định rằng tiến bộ kỹ thuật số và quyền con người là nền tảng chung của một quốc gia hiện đại.

LHQ sẵn sàng, với tư cách là đối tác, điều phối và vận động, đồng hành cùng Việt Nam trong việc thực hiện Công ước Hà Nội theo những cách thức bảo vệ, trao quyền và kết nối tất cả phụ nữ, thanh thiếu niên và trẻ em.

Cùng nhau, chúng ta có thể đảm bảo rằng lời hứa về tương lai kỹ thuật số của Việt Nam là lời hứa về sự an toàn, bình đẳng và phẩm giá cho tất cả mọi người” bà nói.

Tại Hội thảo,  Đại tá Lê Hoàng Dương, Phó Cục trưởng Cục Đối ngoại - Bộ Công an cũng đã chia sẻ những con số về tình trạng sử dụng Internet, cũng như những con số về trẻ em, phụ nữ bị xâm phạm qua môi trường mạng. Đồng thời, ông cũng cho biết những sự nỗ lực của Việt Nam đối với việc bảo vệ phụ nữ, trẻ em trên môi trường Internet. "Đảm bảo an toàn không gian mạng là yếu tố then chốt trong quá trình chuyển đổi số của Việt Nam. Chúng tôi cam kết tăng cường pháp luật, nâng cao nhận thức cộng đồng và năng lực thực thi để bảo vệ mọi công dân, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em." - ông nhấn mạnh

Tham dự Hội thảo, qua 2 phiên thảo luận, các đại biểu đã được lắng nghe các chuyên gia đến từ Úc, Thái Lan, Niu - Di - Lân về các kinh nghiệm ứng phó với các rủi ro trên môi trường mạng ảnh hưởng đến phụ nữ, thanh thiếu niên và trẻ em. Đại diện UNICEF, UNFPA, Un Women và UNODC chia sẻ về những rủi ro trên môi trường mạng đối với trẻ em thanh thiếu niên và phụ nữ cũng như sự giao toa của các vấn đề này tại Việt Nam;

Đại diện Bộ, Ngành, doanh nghiệp công nghệ và tổ chức xã hội Việt Nam cũng đã  chia sẻ cách thức Việt Nam có thể tiếp tục triển khai công ước về tội phạm mạng để giải quyết rủi ro trên môi trường mạng đối với phụ nữ, thanh thiếu niên và trẻ em.

Đặc biệt, giáo sư Michael Saltec đến từ Úc đã có bài trình bày những bằng chứng và số liệu toàn cầu mới nhất về sự giao thoa giữa xâm hại và bóc lột tình dục trẻ em trên môi trường mạng và bạo lực trên cơ sở giới trên nền tảng số...

Các đại biểu cũng đã chia sẻ tại hội thảo những mô hình tốt, thúc đẩy đối thoại và kêu gọi hành động tập thể, nhằm bảo đảm công nghệ trở thành công cụ trao quyền, và bảo vệ, không phải gây hại. Các đại biểu cũng đã xem xét mối quan hệ giữa OCSEA và TF - GBV khi chúng chia sẻ cùng nền tảng số, thủ đoạn cưỡng ép chung, nhấn mạnh nhu cầu xây dựng phản ứng tích hợp và đa ngành, bảo vệ phụ nữ, trẻ vị thành niên và trẻ em.