Bác sĩ Trần Thanh Trí và hành trình tiên phong ghép gan cho trẻ

Bền bỉ với nghề và trách nhiệm của một người thầy

Hai mươi năm trước, khi vừa tốt nghiệp và bước chân vào Bệnh viện Nhi Đồng 2, bác sĩ trẻ Trần Thanh Trí vẫn chưa mường tượng rằng mình sẽ gắn bó cả đời với ngoại nhi, càng chưa nghĩ đến hành trình xây dựng chuyên ngành ghép gan nhi đầy gian khó. Nhưng một gợi ý đơn giản từ thầy, PGS.TS Trần Đông A - Cố vấn chuyên môn ngoại nhi, nguyên Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi đồng 2, đã mở ra con đường mà bác sĩ Trần Thanh Trí vẫn gọi là cơ duyên của đời mình.

“Tôi nghĩ nghề nào cũng vậy, miễn là làm hết tâm, hết sức thì rồi cũng sẽ có thành quả cho mình và cho bệnh nhân”, TS.BS Trần Thanh Trí chia sẻ.

Khi thầy Đông A gợi ý sang ngoại nhi để mổ cho trẻ, ông gật đầu ngay. Một năm sau, ông lại nhận thêm một lời đề nghị: sang Bỉ học về ghép gan nhi, lĩnh vực mà lúc đó Việt Nam còn chưa hình dung có thể triển khai. Năm 2002, ghép gan cho trẻ em ở nước ta vẫn là điều không ai nghĩ tới, nhưng với một bác sĩ còn rất trẻ, thích thử thách và thích cái mới, ông chọn bước tiếp.

Khi trở về, báo cáo của bác sĩ Trí về kỹ thuật ghép gan khiến cả hội trường… bật cười.

“Không thể làm được đâu”, nhiều người nói. Nhưng năm 2005, ca ghép gan nhi đầu tiên tại phía Nam đã thành hiện thực, mở ra cột mốc mới cho ngành nhi Việt Nam. Và từ đó, con đường của ông gắn chặt với những lá gan bé xíu, mỏng manh như chính sự sống của các em.

TS.BS Trần Thanh Trí nói rằng, điều níu mình lại chính là cảm giác phải vượt qua từng cột mốc khó, để rồi phía sau là sự sống của một đứa trẻ.

Song song với việc điều trị, ông còn đảm nhiệm vai trò giảng dạy. Khi được hỏi vì sao vẫn chọn “đứng lớp” giữa lịch trình dày đặc, bác sĩ Trí chỉ cười: “Giảng dạy không phải việc thêm. Với bác sĩ, đó là nghĩa vụ, là truyền thống”.

Ông nói rằng trong ngành y, giảng dạy được xem là một phần của lời thề Hippocrates: Truyền lại kiến thức và kinh nghiệm cho thế hệ sau. Dù là giảng đường hay phòng bệnh, dù là bài giảng chính thức hay một buổi khám hàng ngày, mỗi khoảnh khắc đều là cơ hội để người đi trước trao lại những gì mình học được.

Niềm vui của người thầy và những thế hệ bác sĩ trẻ

Nhắc đến những cảm xúc khó quên, bác sĩ Trí không kể câu chuyện “thành tích”, mà nói về sự thay đổi của các bác sĩ trẻ.

“Đi lâm sàng với tôi, ban đầu nhiều em rất run. Nhưng rồi từng ngày, các em làm được nhiều hơn, tự tin hơn, và khi nhìn thấy các em cứu được một bệnh nhi, tôi vui như chính mình làm được”.

Trong lớp học, điều ông mong muốn nhất không phải sinh viên nhớ từng kỹ thuật, mà nhớ tinh thần của nghề: bình tĩnh, chính xác, và luôn tôn trọng sự sống của bệnh nhân nhỏ tuổi.

“Kiến thức thì có thể học suốt đời, nhưng cái tâm và cái cách hành nghề thì phải được truyền từ người đi trước”.

Những năm gần đây, ghép gan tại Bệnh viện Nhi Đồng 2 trở nên thường quy: từ 1 ca/năm trước 2021 tăng lên hơn chục ca mỗi năm. Đặc biệt, việc thực hiện thành công ghép gan từ người cho chết não đã mở thêm cánh cửa sống cho trẻ em. Phía sau những bước tiến đó luôn có hình bóng của bác sĩ Trí, người lặng lẽ xoay xở giữa khó khăn pháp lý, dịch bệnh, nguồn tạng khan hiếm… để “năm sau phải cứu được nhiều bé hơn năm trước”.

Nhưng khi được hỏi về niềm tự hào của mình, ông không nói về kỹ thuật hay thành tựu. Ông bảo: “Tự hào nhất là giờ ekip có nhiều bác sĩ trẻ giỏi hơn, mạnh hơn. Đó mới là tương lai”.

Giữa những áp lực của nghề, TS.BS Trần Thanh Trí vẫn giữ cho mình một nguồn năng lượng trầm tĩnh, nhẹ nhàng như chính phong thái ông khi giảng bài. Ở ông, người ta gặp đồng thời một bác sĩ cứng cỏi trong phòng mổ và một người thầy kiên nhẫn ở giảng đường.

Và có lẽ, với ông, hạnh phúc của nghề y đơn giản là nhìn thấy sự sống tiếp tục, trong từng bệnh nhi được cứu, và trong từng thế hệ bác sĩ trẻ bước tiếp con đường mà ông và thầy mình đã đi qua.