Người lao động cần được đặt ở vị trí trung tâm trong chính sách về Thuế

Luật đang áp dụng quy định tại Điều 19 về giảm trừ gia cảnh nêu mức giảm trừ cho người nộp thuế là 11 triệu đồng/tháng, mức giảm trừ đối với người phụ thuộc là 4,4 triệu đồng/tháng và các mức này chỉ điều chỉnh khi chỉ số giá tiêu dùng trên 20% so với thời điểm luật có hiệu lực hoặc thời điểm điều chỉnh gần nhất.

Ở dự thảo, Bộ Tài chính không đưa con số cụ thể này mà đề xuất: Quốc hội giao Chính phủ quy định mức giảm trừ gia cảnh phù hợp với tình hình kinh tế - xã hội ở từng thời kỳ.

Với quy định mới trong Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế), tính linh hoạt đã cao hơn rất nhiều, bám sát đời sống thực tế hơn, thay vì phải chờ đến 5-7 năm mới sửa đổi một lần như hiện tại, giúp việc điều tiết mức giảm trừ phù hợp hơn với người dân, đặc biệt là người lao động.

Trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam đang dần phục hồi và tăng trưởng, lạm phát toàn cầu và biến động chuỗi cung ứng, vai trò của người lao động ngày càng trở nên đặc biệt quan trọng. Hơn nữa, để hoàn thành mục tiêu tăng trưởng GDP trên 8% trong năm 2025 và hai con số trong những năm tiếp theo thì các chính sách cần đưa ra giải pháp tháo gỡ khó khăn mà người lao động đang gánh chịu. Đặc biệt, dự thảo sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân cần đặt người lao động vào vị trí trung tâm của chính sách, với quan điểm nhân văn và kịp thời hơn.

Trao đổi với Lao Động TS Nguyễn Ngọc Tú (Trường Đại học Kinh doanh và Công nghệ) đã đề xuất mức giảm trừ cần nâng lên 18 triệu đồng/tháng cho người nộp thuế và 9 triệu đồng/tháng cho mỗi người phụ thuộc và nên áp dụng ngay từ kỳ tính thuế năm 2025, thay vì chờ đến năm 2026.

Đề xuất này là hợp lý và khả thi về mặt kỹ thuật. Bởi lẽ, thuế thu nhập cá nhân của năm 2025 đến tháng 4.2026 mới quyết toán, tức còn đủ thời gian để điều chỉnh biểu thuế, hướng dẫn thực hiện và cập nhật phần mềm khai thuế. Trong 6 tháng đầu năm 2025, số thu thuế TNCN đã đạt gần 70% dự toán cả năm - cho thấy dư địa tài khóa vẫn còn. Một khi ngân sách không bị ảnh hưởng tiêu cực, thì việc "giải phóng thu nhập" cho người lao động càng nên được triển khai sớm.

Cần nhấn mạnh, chính sách thuế - đặc biệt là thuế thu nhập cá nhân - không chỉ là công cụ điều tiết ngân sách, mà còn là biểu hiện rõ ràng của công bằng xã hội. Người lao động đóng thuế đầy đủ, đúng hạn, tuân thủ pháp luật thì cũng cần được áp dụng mức thuế phù hợp với mức sống. Chính sách thuế không thể là gánh nặng, mà phải là đòn bẩy tạo động lực để người lao động yên tâm làm việc, gia tăng tiêu dùng và đóng góp trở lại cho nền kinh tế với vai trò là lực lượng tiêu dùng chủ lực.

Nếu họ được hỗ trợ đúng lúc, đúng chỗ, thì chính sách thuế không chỉ là hỗ trợ cho cá nhân người lao động, mà là hỗ trợ cả nền kinh tế. Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế) khi hướng đến quyền lợi và mức sống của người lao động - sẽ là đòn bẩy cho một nền tài chính công bền vững, công bằng và nhân văn.