Bầu cử Mỹ 2024: Ông Trump vướng vòng lao lý trong giai đoạn nước rút?

Sau khi bản cáo trạng ban đầu bị Tòa án Tối cao bác bỏ, Smith vẫn kiên định theo đuổi vụ án, thể hiện quyết tâm đưa cựu Tổng thống ra trước công lý, dù phiên tòa có thể không diễn ra trước Ngày bầu cử.

Cựu Phó Giám đốc FBI Andrew McCabe, hiện là nhà bình luận pháp lý và an ninh quốc gia của CNN, nhận định: "Tôi nghĩ về cơ bản đây là thông điệp của Jack Smith rằng: 'Tôi vẫn còn cơ hội'" sau khi cố vấn đặc biệt nộp bản cáo trạng sửa đổi, đã được một bồi thẩm đoàn mới thông qua.

Động thái này làm nổi bật khoản đầu tư cá nhân to lớn mà ông Trump đã đặt cược để giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 11 tới. Ông không chỉ muốn trở lại vị trí quyền lực cao nhất của đất nước mà còn hy vọng nắm giữ thẩm quyền để dập tắt các vụ án liên bang đang chống lại mình, bao gồm cả khả năng ngăn chặn các bản án có thể dẫn đến án tù nếu bị kết tội.

"Đây là một năm rất quan trọng, một cuộc bầu cử cực kỳ quan trọng", cựu công tố viên liên bang Ankush Khardori chia sẻ với Alex Marquardt của CNN vào thứ Ba. "Vụ án này đang nằm trong tầm ngắm của cuộc bầu cử, bởi nếu Trump thắng, nó sẽ biến mất. Nhưng nếu ông Trump thua bà Harris, vụ án sẽ tiến tới một kết luận nào đó”.

Phán quyết của phe đa số bảo thủ vào đầu mùa hè năm nay, rằng ông Trump có thể được miễn trừ khỏi việc truy tố hình sự đối với một số hành động của ông khi còn là tổng thống, được coi là một trong những khoảnh khắc quan trọng nhất trong lịch sử Tòa án Tối cao. Quyết định này có tác động sâu rộng đối với hệ thống chính phủ Hoa Kỳ. Nhiều học giả chính thống đã chỉ trích mạnh mẽ phán quyết, cho rằng nó đi ngược lại tinh thần của những người sáng lập đất nước, vì dường như trao cho Tổng thống những quyền lực không bị kiểm soát đáng kể.

Quyết định này đã gây chấn động trong cuộc đua Tổng thống vốn đã đầy biến động, khi nó dường như mở ra cơ hội cho một cựu Tổng thống, người từng tin rằng mình có toàn quyền lực, theo đuổi một chế độ cai trị độc đoán nếu giành chiến thắng vào tháng 11. Ứng cử viên đảng Dân chủ Kamala Harris đã chỉ trích mạnh mẽ phán quyết này trong bài phát biểu tại đại hội của mình vào tuần trước: "Hãy suy nghĩ về quyền lực mà ông ta sẽ có... Hãy tưởng tượng ông Donald Trump không bị ngăn cản, và cách ông ta sẽ sử dụng quyền lực to lớn của chức tổng thống Hoa Kỳ".

Động thái của Jack Smith cũng mang đến những tác động sâu sắc khác về chính trị, pháp lý và hiến pháp, tại một thời điểm quan trọng của quốc gia, chỉ còn 10 tuần trước cuộc bầu cử có thể định hình lại nước Mỹ một cách sâu sắc và một lần nữa thử thách các thể chế của đất nước đến giới hạn.

Có gì trong bản cáo trạng mới?

Sự thật và bằng chứng trong vụ án của Jack Smith vẫn không thay đổi. Bản cáo trạng tiếp tục cáo buộc ông Donald Trump âm mưu lừa đảo hệ thống chính phủ để kiểm soát phiếu bầu, đồng thời làm hỏng và cản trở quá trình xác nhận chiến thắng của Tổng thống Joe Biden. Ngoài ra, bản cáo trạng còn cáo buộc ông Trump âm mưu tấn công quyền cơ bản của công dân, bao gồm quyền bỏ phiếu và được tính phiếu.

Tuy nhiên, để tuân thủ phán quyết của Tòa án Tối cao, Jack Smith đã loại bỏ các cáo buộc ông Trump sử dụng Bộ Tư pháp để thúc đẩy các tuyên bố gian lận bầu cử của mình. Ông đã định hình phần lớn hành vi bị cáo buộc còn lại như hành động của một "ứng cử viên" thay vì một Tổng thống thực hiện nhiệm vụ chính thức, nhằm giải quyết vấn đề cốt lõi trong phán quyết của tòa án.

Tuy nhiên, vụ kiện của Smith vẫn gặp nhiều trở ngại. Thẩm phán Tòa án Quận Tanya Chutkan hiện phải giải thích phán quyết của tòa án cấp cao để xác định bằng chứng nào vẫn được chấp nhận. Nhóm luật sư của cựu Tổng thống sẽ tiếp tục chống đối Smith ở mọi giai đoạn và tận dụng mọi cơ hội kháng cáo. Họ có thể cáo buộc Smith vi phạm thông lệ của Bộ Tư pháp, vốn nhằm tránh các thủ tục tố tụng đối với các nhân vật chính trị quan trọng trong thời điểm gần cuộc bầu cử. Lý do phiên bản gốc của vụ kiện chưa được xét xử trước cuộc bầu cử một phần là nhờ chiến thuật trì hoãn thành công của nhóm luật sư của ông Trump.

“Nếu ông Donald Trump không hài lòng với việc mọi thứ diễn ra chậm trễ, ông ấy không nên trì hoãn và kéo dài vụ án trong nhiều tháng”, Dân biểu Maryland Jamie Raskin, một đảng viên Dân chủ từng tham gia ủy ban Hạ viện điều tra vụ tấn công ngày 6/1/2021 vào Điện Capitol, phát biểu trên chương trình “The Situation Room” của CNN. “Jack Smith đang sử dụng các quân bài mà ông Donald Trump và các đồng minh của ông tại Tòa án Roberts đã chia cho ông ấy, những người đã khiến mọi việc chậm lại càng nhiều càng tốt. Và tôi nghĩ có điều gì đó anh hùng thầm lặng trong việc Jack Smith kiên quyết tiến hành để đảm bảo rằng âm mưu này được đưa ra ánh sáng”.

Dù phe của cựu Tổng thống đã thành công trong việc trì hoãn vụ kiện liên bang ngày 6/1, họ không thể ngăn chặn việc ông Trump bị kết án trong vụ án tiền bịt miệng liên quan đến cuộc bầu cử năm 2016 và một phán quyết gian lận lớn chống lại ông, công ty của ông, và các con trai trưởng thành của ông tại New York. Ông Trump cũng bị phát hiện có tội phỉ báng trong một vụ án khác liên quan đến cáo buộc tấn công tình dục của nhà văn E. Jean Carroll. Tuy nhiên, một thẩm phán do ông Trump chỉ định tại Florida gần đây đã bác bỏ vụ kiện tài liệu mật của Smith chống lại ông Trump, và cố vấn đặc biệt đang kháng cáo quyết định này. Một vụ án can thiệp bầu cử khác ở Georgia cũng đã bị trì hoãn nhiều lần. Cựu Tổng thống đã không nhận tội đối với tất cả các cáo buộc trong mọi vụ án.

Những phản ứng chính trị tức thời

Ý nghĩa chính trị của nỗ lực mới của Jack Smith nhằm buộc ông Donald Trump phải đối mặt với trách nhiệm giải trình chưa từng có đã thêm một chiều hướng mới vào cuộc đối đầu giữa cựu Tổng thống và ứng cử viên thay thế của đảng Dân chủ, bà Kamala Harris.

Bản cáo trạng đã được sửa đổi sẽ làm nổi bật lại các cáo buộc về tội phạm và tham vọng độc đoán của ông Trump trong tâm trí cử tri. Điều này xảy ra sau khi những rắc rối pháp lý của ông Trump đã phần nào phai nhạt trong chiến dịch, trong bối cảnh sự thất vọng với màn trình diễn tranh luận của ông Joe Biden, việc ông rút lui khỏi cuộc đua, và sự khởi đầu mạnh mẽ của bà Harris trong chiến dịch của mình. Mặc dù vụ án có khả năng không được xét xử trước cuộc bầu cử, bất kỳ nỗ lực nào của Smith để tổ chức các phiên điều trần về bằng chứng trong những tuần tới có thể tạo ra làn sóng tin tức mới về các cáo buộc chống ông Trump khi cuộc bỏ phiếu sớm và bỏ phiếu vắng mặt bắt đầu.

Bị truy tố giữa một chiến dịch tranh cử Tổng thống sẽ là một điều xấu hổ đối với hầu hết các ứng cử viên. Tuy nhiên, ông Trump đã khéo léo sử dụng các vấn đề hình sự của mình để củng cố lại chiến dịch, đặc biệt là trong cuộc bầu cử sơ bộ của đảng Cộng hòa. Bản cáo trạng mới được công bố gần đúng một năm sau khi ông Trump bị giam giữ tại một nhà tù ở Atlanta và bị đưa ra xét xử với một bức ảnh chụp tội phạm, điều mà chiến dịch của ông đã biến thành một biểu tượng thách thức.

Trong những tuần gần đây, ông Donald Trump đã gặp khó khăn trong việc tạo động lực cho chiến dịch của mình trước một ứng cử viên Dân chủ mới. Vấn đề về các rắc rối pháp lý của cựu Tổng thống không phải là trọng tâm của cuộc đua bầu cử gần đây. Tuy nhiên, ngay sau khi các cáo buộc mới của Jack Smith được công bố, chiến dịch của ông Trump đã nhanh chóng hồi sinh câu chuyện cốt lõi về nỗ lực tranh cử nhiệm kỳ thứ hai của ông. Ông Trump tuyên bố rằng mình là nạn nhân của sự can thiệp bầu cử từ Bộ Tư pháp ông Biden, cho rằng Smith đang cố gắng "hồi sinh một Cuộc săn phù thủy đã chết" tại Washington.DC, trong một hành động tuyệt vọng. Ông cũng cáo buộc rằng bản cáo trạng mới là một nỗ lực can thiệp bầu cử nhằm đánh lạc hướng khỏi "những thảm họa mà bà Kamala Harris đã gây ra cho quốc gia chúng ta".

Chưa đầy một thời gian sau khi các cáo buộc mới được công bố, một chiến dịch gây quỹ mới dựa trên vụ án này đã xuất hiện trong hộp thư email của những người ủng hộ ông Trump.

Một thử thách mới cho bà Kamala Harris

Sự trở lại của các vấn đề pháp lý của ông Donald Trump vào trung tâm cuộc tranh cử đã đặt ra những thách thức mới cho bà Kamala Harris. Trong những tuần đầu tiên của chiến dịch tranh cử vào Nhà Trắng, bà Harris đã tập trung vào nỗi đau của người Mỹ do giá thực phẩm tăng cao, nhằm giảm bớt điểm yếu chính trị và thể hiện mình là ứng cử viên của sự thay đổi thế hệ so với ông Trump.

Dù không công khai ủng hộ chiến dịch của mình như Tổng thống Biden, bà Harris đã chỉ trích các rắc rối pháp lý của ông Trump, miêu tả ông là "một người đàn ông không nghiêm túc" có thể gây ra hậu quả "cực kỳ nghiêm trọng" nếu trở lại Phòng Bầu dục.

Nhiều người ủng hộ bà Harris đánh giá cao sự tương phản giữa Phó Tổng thống, một cựu công tố viên và ông Trump, một tội phạm bị kết án và là nghi phạm bị truy tố. Điều này chắc chắn sẽ trở thành một điểm nhấn quan trọng trên sân khấu tranh luận vào ngày 10/9.

Bản cáo trạng mới nhất chống lại ông Donald Trump cũng củng cố thông điệp của bà Kamala Harris rằng người Mỹ đang đối mặt với một "cơ hội quý giá thoáng qua" để vượt qua sự cay đắng, hoài nghi và hỗn loạn của thời kỳ ông Trump và hướng tới một tương lai lạc quan hơn. Tuy nhiên, chiến dịch của bà Harris có lý do để lo ngại rằng một số cử tri ôn hòa, dao động có thể xem bản cáo trạng mới đối với cựu Tổng thống là quá mức.

Ngoài những tác động chính trị và bầu cử trực tiếp của bản cáo trạng mới, hồ sơ của ông Jack Smith còn nhấn mạnh thực tế siêu thực rằng một cựu Tổng thống hiện đang bị truy tố vì cố tình phớt lờ ý nguyện của cử tri và duy trì quyền lực sau khi thua cuộc bầu cử.

Việc ông Joe Biden rời khỏi chiến dịch tranh cử và sự phô trương của các đại hội đã làm giảm sự chú ý đối với mối đe dọa từ ông Trump đối với nền dân chủ. Tuy nhiên, câu hỏi về cách một Tổng thống từng cố gắng lật đổ nền dân chủ Hoa Kỳ có thể trốn tránh trách nhiệm và có khả năng tái tranh cử vào Nhà Trắng, thậm chí giành chiến thắng, chắc chắn sẽ là một vấn đề quan trọng mà các nhà sử học tương lai sẽ phải xem xét.