Mối nguy khi trẻ em sử dụng rượu bia tham gia giao thông

Con số này dù chỉ chiếm một phần nhỏ trong tổng số 2.356 trường hợp vi phạm nhưng lại là hồi chuông cảnh báo về xu hướng trẻ hóa trong các hành vi sử dụng rượu bia và điều khiển phương tiện - hành vi vi phạm pháp luật và đe dọa trực tiếp đến an toàn tính mạng của các em và cộng đồng.

Điều đáng chú ý là nhiều trường hợp học sinh điều khiển xe máy trong tình trạng có cồn, trong khi pháp luật đã quy định rõ ràng về độ tuổi và điều kiện điều khiển phương tiện. Ở lứa tuổi vị thành niên, hệ thần kinh, khả năng phán đoán và kỹ năng xử lý tình huống còn chưa hoàn thiện. Chỉ cần một lượng nhỏ rượu bia, các em có thể mất kiểm soát, giảm tập trung và dễ đưa ra các quyết định liều lĩnh. Khi kết hợp với việc điều khiển phương tiện - vốn đã tiềm ẩn nhiều rủi ro - nguy cơ tai nạn giao thông tăng lên gấp nhiều lần.

Việc trẻ vị thành niên dễ dàng tiếp cận rượu bia phản ánh những lỗ hổng lớn trong công tác quản lý. Mặc dù pháp luật cấm bán, cung cấp đồ uống có cồn cho người dưới 18 tuổi, thực tế cho thấy các em vẫn có thể mua hoặc được phục vụ tại nhiều hàng quán, cửa hàng tạp hóa. Không ít gia đình cũng vô tình tạo điều kiện khi cho phép con “uống thử cho biết” trong các buổi liên hoan, từ đó hình thành thói quen sử dụng rượu bia từ sớm. Tâm lý chủ quan, thiếu hiểu biết về tác hại của rượu bia và hậu quả pháp lý khiến tình trạng này trở nên phổ biến hơn.

Hậu quả từ việc trẻ em sử dụng rượu bia khi lái xe không chỉ dừng lại ở nguy cơ tai nạn. Về lâu dài, hành vi này có thể hình thành thói quen xấu, khiến các em dễ tiếp tục lạm dụng đồ uống có cồn trong giao tiếp và sinh hoạt khi trưởng thành. Đối với xã hội, sự xuất hiện công khai của trẻ vị thành niên uống rượu bia có thể tạo ra hiệu ứng dây chuyền, khiến hành vi vi phạm bị “bình thường hóa”, kéo theo những hệ lụy khó lường.

Tai nạn giao thông liên quan đến rượu bia vốn đã là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và thương tật tại Việt Nam. Khi đối tượng vi phạm là trẻ em, mức độ thương tâm và gánh nặng hậu quả càng lớn. Chỉ một vụ tai nạn cũng có thể khiến gia đình mất đi con trẻ, hoặc khiến các em phải sống với thương tật suốt đời. Những gia đình khác có thể phải gánh khoản chi phí điều trị hoặc bồi thường khổng lồ, trong khi xã hội phải chịu chi phí y tế, cứu hộ và nhiều tác động tiêu cực khác.

Để giải quyết tận gốc tình trạng trẻ vị thành niên uống rượu bia rồi điều khiển phương tiện, nỗ lực của lực lượng chức năng là chưa đủ. Gia đình cần siết chặt quản lý, giám sát và giáo dục con trẻ về tác hại của rượu bia. Nhà trường cần tăng cường các hoạt động ngoại khóa, các chuyên đề về an toàn giao thông, giúp các em nhận thức rõ hậu quả của từng hành vi. Xã hội cũng cần nâng cao trách nhiệm của các cơ sở kinh doanh rượu bia, xử phạt nghiêm các trường hợp bán cho trẻ vị thành niên.