Tăng phụ cấp y tế, bước đi cần thiết để nâng chất lượng khám chữa bệnh

Đề xuất tăng mạnh phụ cấp và tiền trực cho nhân viên y tế

Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết, Bộ Y tế đã hoàn thiện dự thảo nghị định, đề xuất tăng gần 3 lần phụ cấp trực và điều chỉnh tăng nhiều loại phụ cấp phẫu thuật, gây mê, châm tê… nhằm cải thiện thu nhập và ghi nhận đóng góp của đội ngũ y bác sĩ trong bối cảnh ngành y công lập thiếu hụt nhân lực nghiêm trọng.

Theo dự thảo, nhân viên y tế trực 24/24 giờ tại các cơ sở hạng đặc biệt, hạng I sẽ được hưởng 325.000 đồng/người/phiên trực, tăng gần 3 lần so với quy định hiện hành. Mức này là 255.000 đồng cho bệnh viện hạng II, 185.000 đồng cho cơ sở y tế hạng III và 70.000 đồng cho trạm y tế xã hoặc cơ sở trợ giúp xã hội.

Nếu trực tại các khoa đặc biệt như hồi sức cấp cứu, phẫu thuật, ghép tạng, hồi sức tích cực, chăm sóc sơ sinh..., phụ cấp được nhân 1,5 lần; trực ngày nghỉ được nhân 1,3 lần và trực ngày lễ, Tết được nhân 1,8 lần. Mỗi ca trực 24/24 giờ được hỗ trợ thêm 40.000 đồng tiền ăn và được nghỉ bù 1 ngày (2 ngày nếu trực vào lễ, Tết).

Dự thảo cũng quy định rõ: Nếu cơ sở y tế huy động nhân viên làm thêm giờ ngoài quy định, phải trả lương làm thêm theo Luật Lao động; người làm việc ban đêm được tính tiền lương ca đêm riêng để đảm bảo công bằng.

Song song, Bộ Y tế đề xuất tăng đáng kể phụ cấp mổ và gây mê. Mức cao nhất dành cho phẫu thuật viên chính, người gây mê hoặc châm tê chính trong các ca loại đặc biệt là 790.000 đồng - tăng 510.000 đồng so với hiện hành. Loại I 355.000 đồng, loại II 180.000 đồng, loại III 140.000 đồng. Với người phụ mổ hoặc phụ gây mê, mức cao nhất 565.000 đồng, gấp đôi hiện nay. Người giúp việc trực tiếp trong ca mổ cũng được tăng mạnh: Loại đặc biệt từ 120.000 lên 340.000 đồng, loại I 195.000 đồng, loại II 85.000 đồng, loại III 40.000 đồng.

Bộ Y tế nhấn mạnh, việc điều chỉnh này phản ánh đúng hơn khối lượng công việc, cường độ áp lực và tính chất rủi ro cao của nghề y, đặc biệt với đội ngũ trực tiếp tham gia các ca mổ phức tạp, kéo dài nhiều giờ.
Chị Phạm Thị Minh (tên nhân vật đã thay đổi), nhân viên y tế tại một bệnh viện phục hồi chức năng, chia sẻ: “Nếu được tăng phụ cấp như đề xuất, đó sẽ là nguồn động viên lớn, giúp chúng tôi yên tâm gắn bó với nghề trong bối cảnh chi phí sinh hoạt ngày càng cao”.

Nguồn kinh phí khi điều chỉnh phụ cấp

Dự thảo Nghị định nêu rõ, kinh phí chi trả chế độ phụ cấp trực cho nhân viên y tế sẽ được bảo đảm từ ngân sách Nhà nước cấp theo phân cấp hiện hành, cùng với nguồn thu sự nghiệp được để lại của đơn vị và các nguồn thu hợp pháp khác (nếu có).

GS.TS Lê Văn Quảng - Giám đốc Bệnh viện K - cho biết, theo Bộ Y tế, nguồn kinh phí chi trả phụ cấp ưu đãi nghề cho nhân viên y tế sẽ được huy động từ hai nhóm chính nhằm đảm bảo tính khả thi và bền vững trong quá trình triển khai.

Thứ nhất, từ giá dịch vụ khám chữa bệnh, trong đó chi phí phụ cấp ưu đãi nghề sẽ được kết cấu trực tiếp vào giá dịch vụ y tế. Cách làm này giúp các cơ sở y tế chủ động hơn trong việc chi trả, đồng thời phản ánh đúng chi phí thực tế của hoạt động khám và điều trị.

Thứ hai, kinh phí sẽ đến từ ngân sách Nhà nước cấp cho các đơn vị theo phân cấp hiện hành, cùng với nguồn thu sự nghiệp được để lại và các khoản thu hợp pháp khác của đơn vị (nếu có). Cơ chế này cho phép các bệnh viện, trung tâm y tế linh hoạt sử dụng nguồn lực tài chính sẵn có, tránh phụ thuộc hoàn toàn vào ngân sách Trung ương.

"Đơn vị sẽ chủ động rà soát và thu xếp lại nguồn tài chính nội bộ để có thể đáp ứng việc tăng phụ cấp cho đội ngũ nhân viên y tế nếu chính sách mới được ban hành. Dù nguồn thu hiện còn hạn chế, lãnh đạo bệnh viện khẳng định sẽ ưu tiên dành phần kinh phí hợp lý cho chế độ đãi ngộ, coi đây là một khoản đầu tư cần thiết nhằm giữ chân nhân lực chất lượng cao và khuyến khích tinh thần cống hiến của cán bộ, y bác sĩ trong toàn hệ thống", GS.TS Lê Văn Quảng nói.

Tuy nhiên, một lãnh đạo bệnh viện tuyến dưới chia sẻ: Việc tăng phụ cấp cho cán bộ y tế không thể tách rời khỏi bài toán giá dịch vụ y tế. Nếu chỉ tăng phụ cấp mà không điều chỉnh khung giá khám, chữa bệnh tương ứng, các cơ sở y tế sẽ gặp khó trong cân đối tài chính.

Hiện nay, giá dịch vụ khám chữa bệnh mới chỉ được tính 2 trong 4 yếu tố cấu thành: Chi phí trực tiếp như thuốc, vật tư y tế, sinh phẩm xét nghiệm. Chi phí nhân công, bao gồm tiền lương, tiền công, các khoản đóng góp và phụ cấp theo quy định.

Hai yếu tố chi phí quản lý và khấu hao thiết bị chưa được tính vào giá dịch vụ, khiến nguồn thu bệnh viện không phản ánh đúng chi phí thực tế và gây áp lực khi chi trả phụ cấp. Phụ cấp mổ là một phần trong giá phẫu thuật, nên nếu phụ cấp tăng mà giá không điều chỉnh, bệnh viện sẽ thiếu nguồn chi. Vì vậy, tăng phụ cấp phải đi kèm cải cách cơ chế tính giá dịch vụ y tế theo hướng tính đúng, tính đủ để đảm bảo chi trả hợp lý, tránh tạo thêm gánh nặng tài chính.